زراعت یا مبارزه با گرسنگی

مقدمه:

از آنجای که صحت انسان نیازمند غذاهای مختلف است که بصورت متداوم از آنها استفاده میکند. برای اینکه فعالیتهای بیولوژیکی  بدن انسان به صورت خوب انجام یابد ضرورت به انرژی بوده  که این انرژی از تجزیه مواد غذایی در بدن حاصل میشود. غذای انسان دارای اجزای متعدد است که از آن جمله شحمیات ،پروتین ها وکاربوهایدریت ها میباشد که در پهلوی آن یک مقدار کمی ویتامین ها ومنرالها نیز وجود دارد که برای بدن مفید میباشد.این مقدار مواد ضرورت خود را بدن انسان از میوه جات ، حبوبات، سبزیجات و دیگر غذاهای با کیفت بدست میآورد.بناءً سبزیجات نیز در تغذیه انسان رول بسزای دارد. بصورت عموم از نگاه تخنیکی تمام نباتات سبزی است ولی به صورت خاص سبزیجات به آن نباتات اطلاق میشود که تمام حصص آن قابل خوردن باشد. مرچ نیز یکی از مهمترین سبزیجات بوده که دارای اهمیت غذایی فوق العاده ای میباشد.مرچ به قسم خشک و تازه مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه در آب و هوای گرمسیر و نیمه گرمسیر میروید. مرچ به مقابل هوای سرد و شبنم هیچ مقاومت نکرده و سرعت نموی آن در 11 درجه سانتی گرید بسیار بطی میباشد. معمولاً تخم مرچ را 8-10 هفته قبل از نهالی کردن در زمین در گلخانه بذر مینمایند. در وقت نهالی کردن آن زمین باید گرم بوده و درجه حرارت زمین باید بین 11-29درجه سانتی گرید  باشد.در غیر آن نهال مرچ نمو نکره و در حالت خود باقی میماند. آب هوای افغانستان خصوصاً صفحات شمال کشور برای کاشت مرچ  بسیار خوب مناسب  است  از این لحاظ  در افغانستان  برای دهاقین  یک نبات ارزشمند  به حساب می آید .

تاریخچه پیدایش مرچ:

اصلاً مرچ از مناطق حاره امریکای مرکزی و جنوبی منشأ گرفته است و بعداً به مرور زمان توسط کاشفین نهالی به اروپا انتقال داده شده است.ساحه انتشار اولی آن مکسیکو و گواتیمالا بوده است.(5) تقریباً در نزدیکی قرن هجده بود که مرچ در امریکا معمول گرید. مرچ تند در امریکای لاتین و مرچ شرین در امریکای شمالی مروج میباشد.هر دو نوع مرچ در مناطق مختلف جهان بمشاهده میرسد.شواهد باستان شناسى نشان مى دهد كه انواع مرچ سرخ از ۷۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بخشى از رژیم غذایى ساكنان بومى آمریكا را تشكیل مى داده. عده اى معتقدند كه بومیان آمریكا بین ۲۵۰۰ تا ۳۴۰۰ سال پیش از میلاد این گیاهان را پرورش مى دادند. مرچ سرخ از گذشته هاى دور در طب گیاهى به عنوان داروى ضد نفخ، محرك هاضمه و براى درمان قولنج، اسهال، تنگى نفس، ورم مفاصل و دندان درد و غیره استفاده مى شد. امروزه معمولاً از میوه خوراكى مرچ سرخ براى تهیه انواع آچار با طعم تند، چاتنى و دیگر غذاها استفاده مى شود.بذر مرچ سبز در طی یک دوره طولانی در امریکا افزایش یافته قسمی که از لحاظ سطح زیر کشت هفدهمین و از لحاظ ارزش غذایی شانزدهین گیاه در سال 1977 م بوده است. مرچ سبز را بطور تجارتی در بیشتر از 12 ایالت و برای بازارهای محلی و مصارف خانگی در کل نقاط امریکا کشت مینمایند که سطح کشت ،عملکرد، تولید محصول و ارزش غذایی آن را در سال 1977 م در ایالت متحده امریکا تحقیق نموده اند که در جدول شماره (1) نشان داده شده است.Pimento یک نوع مرچ بوده که در ایالت جورجیا تولید میشود. Paprikas نیز یک نوع مرچ دیگر بوده که بطور کلی در نواحی کوچکی از کالفورنیا و اریزونا کشت شده و مرچ Chili به طور عمده از جنوب کالفورنیا و نیو مکزیکو بدست میآید که در شکل (2) نشان داده شده است.محصول عمده مرچ شرین تازه برای بازار در ناحیه وسیعی کشت میشود که عمدتاً در نیمه شرقی ایالات متحده امریکا میباشد.یک نوع مرچ که رنگ آن سرخ بوده و بنام مرچ سرخ نیز یاد میشود برای بار اول از سوی سرخپوستان (کاراییب) به خارج امریکا انتقال داده شد و از آن زمان به بعد به اروپا و آسیا و دیگر کشور های جهان منتشر گردید. مردم جنوب شرق آسیا ،چین و جنوب ایتالیا و مکزیکو از مرچ سرخ (بصورت خشک) در غذاهای محلی شان بیشتر استفاده مینمایند.

جدول شماه(1) مرچ سبز به صورت تازه به بازار" فصل برداشت و سطح زیر کشت، محصول و تولید در ایالت متحده امریکا درسال (1977م)".(1)

مرچ گیاهی است كه در آب و هوای گرمسیر و نیمه گرمسیر می روید. میوه آن در پوششهای غلافی بلند كه به هنگام رسیدن و پخته شدن رنگ سرخ، نارنجی یا زرد به خود می گیرد، می روید. میوه این گیاه به صورت خام، پخته شده، خشک یا در قالب چاشنی پودری در صنایع غذایی و دارویی، مصرف میشود. مزه آن میوه آن تند و تیز بوده و دارای طمع خوش گوار میباشد. مرچ انواع و اقسام مختلف داشته و بعضی از آنها بسیار تند و برخی دیگر آنقدر تند نبوده و کمی شرین میباشد. مرچ در قسمت های استوائی نبات چندین ساله بوده اما در تحت شرایط اقلیم معتدله گرم یک نبات یک ساله محسوب میشود. مرچ اساساً بصورت نبات یک ساله زرع میگردد.

انواع مرچ (Pepper Varieties):

بصورت عموم در تولیدات زراعتی دو نوع مرچ وجود دارد.

1- Capsicum – annuum  (بنام مرچ سرخ):

مرچ سرخ یا همان مرچ دلمه اى هیچ نسبتی با مرچ سیاه ندارد و حتى در یک خانواده کاملاً مجزا قرار مى گیرد و این نامگذارى تنها در اثر یك اشتباه صورت گرفته است. هنگامى كه كریستف كلمب ندانسته آمریكا را كشف كرد، گمان مى كرد كه به هند رسیده و این گیاه را نیز به خاطر طعم تند میوه هایش مرچ پنداشت. جنس مرچ سرخ به طور تقریبى ۲۲ نوع وحشى و ۵ نوع اهلى دارد. تمام انواع مرچ سرخ در واقع بومى نیمكره غربى اند اما از آنجا كه تقریباً به هر آب و هوایى مقاوم اند، بسیارى از انوع میوه دار آنها در سرتاسر جهان كشت مى شوند. با این حال در آب و هواى گرم محصول بهتر و خوش عطر و طعم ترى به دست مى آید.مرچ سرخ (Capsicum – annuum   دارای دو نوع بوده که مرچ تند و شرین را تشکیل میدهد. دو ورایتی مشهور مرچ تند عبارت از Klifornia و Plowando میباشد که اکثر مردم جهان روزانه از آن استفاده مینمایند.                 

2- Capsicum – frutescens  ( مرچ چندین ساله درخت نما):

این نوع مرچ را در کشور عزیز ما افغانستان بنام مرچ سیاه نیز یاد مینمایند. مرچ سیاه دارای درخت بوده که همه ساله یک مقدار مرچ به قسم خوشه از آن بدست میاورند. مرچ سیاه را  میده یا آرد کرده و با آن  اکثر غذاها را خوش طمع میسازند.

جدول شماره (2) انواع ورایتی های مرچ و خواص مهم آن.

اهمیت غذائی و دارویی مرچ:

مرچ به نسبت داشتن ویتامین های A,B,C,E دارای اهمیت بسزایی است. مرچ دارای کراتین و اسید نیکوتین نیز میباشد. در مرچ ویتامین ها نسبت به لیمو و بادنجان رومی بیشتر بوده و مزه تلخ و تند مرچ مربوط به موجودیت ماده است که بنام کپسینشن (Capsaicin) یاد میشود.همچنان مرچ دارای املاح معدنی فراوان است. عناصری مانند کلسیم،سلفر، آهن، سدیم و به خصوص پتاشیم در مرچ سبز به حد وفور وجود دارد.همچنان مرچ دارای پروتین ، چربی، کاربوهایدریت و ترکیبات فایبری میباشد. اضافه تر از 90 فیصد وزن مرچ را آب تشکیل میدهد. از مرچ به عنوان دوا استفاده میشود و آن در درمان روماتیسم ، سوء هاضمه(Dyspepsia) ، ناراحتی ها اعصاب( Neuralgia) ، و بیماری Lumbago تجویز میگردد.برای تهیه ادویه جات از مرچ کاملاً رسیده و پخته شده استفاده مینمایند.میوه مرچ تند به حیث مساله غذاهای گوشتی و همچنان در تولیدات کنسروسازی به مصرف میرسد. از یک نوع مرچ تند و تیزیکه آنرا بنام Capsicum frutescens یاد مینمایند،چتنی ساخته میشود . مرچ را اکثراً خشک کرده و بصورت مساله دیک از آن استفاده نموده و با آن غذاها را خوش طمع میسازند.اکثراً مرچ تند، کوچک ، طویل و لوله ای بوده که این نوع مرچ را بیشتر خشک کرده و بعداً از آن استفاده مینمایند.کپسیشن موجود در مرچ باعث گرم بودن آن میشود . هر چند مرچ گیاه گرم است ، اما کپسیشن موجود در آن سبب کاهش درجه حرارت بدن میشود که یکی از دلایل اصلی تمایل مردم مناطق آب و هوای گرم به مصرف زیاد مرچ محسوب میگردد. این ماده همچنان در بسیاری از خواص دارویی مرچ کمک مینماید. ماده فوق الذکر سیستم قلبی و عروقی را تحریک ، سیستم هاضمه را تقویت و درد های روی  یا مفاصل را تسکین بخشیده و به مثل یک داروی ضد باکتریایی  و ضد عفونی عمل مینماید. مرچ مقدار کلسترول خون را پایین میآورد  که این امر باعث پایین آمدن فشار خون میشود .این گیاه همچنان از انعقاد خون در رگها جلوگیری می کند، این خواص مرچ به وقایه از امراض قلبی مثل آرترواسکلروز (سخت شدن رگها)کمک میکند. مرچ تولید مایعات سیستم هاضمه را تحریک نموده و باعث از بین رفتن بکتریاها میشود. مرچ قدرت هضم را تقویت بخشیده و سبب ازدیاد اشتها میشود. خاصیت ضد عفونی کننده مرچ از اسهال ناشی از عفونت جلوگیری مینماید. از موضوعات که در فوق ذکر شد به این نتیجه میرسیم که مرچ دارای اهمیت غذایی و  طبی(دارویی) فوق العاده ای میباشد.

اهمیت اقتصادی مرچ:

مرچ بر علاوه اهمیت غذایی اهمیت اقتصادی نیز دارد. قابل یاد آوریست که مرچ در صنعت کنسروسازی نیز استفاده میشود که از این لحاظ اهمیت اقتصادی بسزایی دارد. دهاقین میتوانند همه ساله یک مقدار زمین خود را مرچ کاشته و حاصل زحمات کار خود را از طریق فروش مرچ تازه و خشک در مارکیت بدست میآورد. در بخشهای استوائی و نیمه استوائی مرچ شرین نه تنها به منظور استفاده از میوه تازه و کنسروسازی ، بلکه برای صادرات که به صورت تازه و خشک شده به کشور های نیم کره شمالی صادر میگردد ، تربیه میشود. در مناطق که بمنظور تولیدات زرع میگردد انواع ذیل مروج است. کالیفرنیا اوندیر که میوه آن بصورت خام و هم برای تهیه غذاهای مختلف بکار میرود.  تروایرت نوع دیگری از مرچ است که اکثراً در صنعت کنسروسازی استفاده میگردد که این یک نوع تجارت برای بسیاری از کشور های امریکا و کشورهای آسیا و اروپا محسوب میگردد. انواع فوق الذکر در صورت زرع به موقع و مناسب ، اگروتخنیک خوب، حاصل زیاد میدهد.بطور مثال در فی هکتار بیشتر از 10 تن حاصل میدهد. حاصل مرچ شرین تا به 30 -20 تن فی هکتار میرسد. در بعضی حالات حتی تا به 40 تن فی هکتار و مرچ سرخ 10 تن فی هکتار میرسد که این مقدار مرچ تولید شده به مارکیت انتقال یافته و برای مستهلکین میرسد. پس هر قسم تولیدات که در مارکیت جهت فروش فرستاده شود حتماً دارای ارزش اقتصادی میباشد.

خصوصیات بوتانیکی مرچ:

نام علمی یا لاتینی آن Capsicum annuum بوده که در لسان انگلیسی آنرا بنام Pepper و در لسان آلمانی آنرا بنام Paprika و در لسان هسپانوی مرچ را بنام Pimiento یاد مینمایند. مرچ مربوط فامیل Solanaceae میباشد.سیستم ریشه مرچ تاپ روت بوده عمق اوسط آن تا به 100 سانتی متر میرسد. تشکیل میوه و گل در کمتر از 15 درجه سانتی گرید بسیار کم بوده و ضرورت به آب کم داشته و آب زیاد باعث پوسیدن و کندیدن بته آن میشود.وقتیکه ساقه اصلی آن 10-12 برگ تولید کرد به گل میرود و تولید میوه میکند. سپس شاخه های جانبی آن به وجود میآیند که در انتهای آنها گل ها ظاهر می شوند . در بعضی از ارقام آن بته عرضی رشد کرده ، روی زمین پهن میشود. برگها به صورت ساده ، منفرد، بیضوی شکل، و متناوب روی ساقه قرار دارند. اگر بر اثر جابجا شدن بته انتهای ریشه قطع نشود ، ممکن است تا عمق 50 تا 60 سانتی متری در داخل خاک رشد کند .هر گل مرچ دارای 5 گلبرگ پیوسته است که به رنگ سفید یا ارغوانی دیده میشود و حشرات در گرده افشانی آن نقش مهمی را ایفا میکنند. میوه آن بصورت پیوسته بوده که دارای تعداد زیادی تخم است و داخل آن از چندین حفره و یا قسمت تشکیل شده که ممکن است بین 2تا 4 و گاهی تا 5 قسمت متغیر باشد. گاهی اوقات روی یک بته تمام انواع میوه با حفره های مختلف دیده میشود.شکل میوه بسیار متغیر است . بعضی از آنها به صورت کشیده ،نوک تیز ، گرد و کروی، مخروطی و یا استوانه ای مشاهده میگردند. رنگ میوه نارس سبز است ولی وقتیکه پخته شد به رنگ های زرد ، سرخ و یا قهوه ای ظاهر میشود.مرچ یک سبزی یک ساله بوده که اگر هوا مساعد باشد بیش از یک سال عمر میکند و به صورت گیاه دو ساله در میآید. انواع و اقسام مختلفی دارد. گل های آن سفید و یا ارغوانی هستند و شکل میوه آن در انواع مختلف از هم تفاوت داشته و به صورت عموم کشیده نوک تیز، گرد کروی، مخروطی و یا استوانه ای به مشاهده میرسد. رنگ میوه نارس آن سبز بوده ، اما با رسیدن و پخته شدن رنگ آن سرخ یا قهوه ای تبدیل میگردد. انواع و اقسام مختلفی وجود دارد که اکثراً به شکل مخروطی، گیلاسی ، خوشه ای، کشیده و باریک و دلمه ای موجود است. مزه آنها از بسیاری تند و از برخی شرین است.مرچ دارای 2-4 جوف و تعداد زیادی تخم و گوشت میباشد.میوه متشکل از قسمت ، قسمت تولید کننده تخم و تخم میباشد. صرف قسمت گوشتی آن دارای ارزش غذایی میباشد. در مرچ تند این قسمت نازک (تقریباً یک ملی متر) خشک و در مرچ شرین گوشتی ( از 4-10 ملی متر) نرم و آبدار با مقدار کم سلولوز و مقدار زیادی کاربوهایدریت میباشد. مرچ تند بحیث مساله غذاهای گوشتی و همچنان در تولیدات کنسروسازی بمصرف میرسد. مرچ شرین بخاطر میوه تازه آن تربیه میگردد که به صورت تازه و کانسرو به مصرف میرسد. در امریکا نوع مرچ چندین ساله اندومیک که بصورت وحشی میروید خیلی زیاد است ، که میوه آن جمعاوری گردیده و در غذا های روزمره از آن استفاده میگردد.این نوع دارای بته های کوچک بوده میوه به شکل استاده و کمی خمیده بشکل کروی، مخروطی و یا استوانه عریض عز 1.5-2.5 و حتی تا به 5 سانتی متر طویل بوده رنگ آن سرخ ، ارغوانی و یا زرد و خیلی ها تند میباشد.در نقاط مختلف دنیا انواع و اقسام مختلف مرچ و وجود دارد. مثلاً در براعظم امریکا انواع ذیل منتشر میباشد.کالیفرنیا  اوندیر که میوه آن بصورت خام و هم برای تهیه غذاها استفاده میشود. بر علاوه در امریکای مرکزی انواع مرچ محلی مثل اخی چای ،اخی کاچوچا کاپی بلانکا  تربیه میگردد که میوه آن اساساً به قسم مساله دیگ بکار میرود.

آب و هوای مورد ضرورت مرچ:

مرچ از لحاظ احتیاج آب و هوا بسیار مشابه با بادنجان رومی و بادنجان سیاه است. اگر چه مرچ ممکن است درجه حرارت های پائین تری را تحمل نماید. مرچ در آب و هوای نسبتاً گرم جائیکه فصل رشد طولانی و خطر یخبندان کم است ، بهترین رشد را  مینماید. مرچ ظاهراً مقاومتر از بادنجان رومی و بادنجان سیاه میباشد. با وجود این بهترین حاصلدهی مرچ  در زمان  بارنده گی فراوان یا پراگنده و  خوب و حرارت متوسط 20-18 درجه سانتی گراد در زمان تشکیل گل میباشد.(1) در حرارت کمتر از 13 درجه سانتی گراد رشد این بنات قطع میشود. اما حرارت بلند تر از 35 درجه سانتی گراد برای تشکیل میوه آن مساعد نمیباشد. در منفی یک درجه سانتی گراد جوانه های مرچ از بین میرود.

خاک مناسب:

نبات مرچ بمقابل رطوبت اضافی خاک عکس العمل مثبت نشان میدهد. سیستم ریشه های آن به  طوری عمده در طبقات سطحی خاک قرار میگیرد.معمولاً تخم این سبزی را هشت هفته قبل از نهالی کردن به زمین در داخل خانه و یا گلخانه بذر مینمایند. در وقت نهالی کردن ، هوا و زمین باید گرم باشد ، و گر نه نبات نمو نکرده و به حالت خود باقی میماند . خوشبختانه که نموی مرچ متکی به خاک مخصوص نبوده گل رس و خاک ریگی هر کدام برای نموی مرچ مناسب میباشد. (4) مرچ در خاک های مختلف توافق داشته ، ولی خاک های زراعتی با قبله عمیق که عاری از سنگچل و ریگ باشد ، ترجیح میدهد. در مناطق که دوره رشد و نموی کوتاهی دارد بهتر است در خاکهای ریگی زرع گردد.خاک های لوم شنی که رطوبت را تا اندازه ای در خود حفظ کرده بتواند برای کاشت مرچ مناسب است .PH خاک بین 6.5-7.5 برای مرچ مناسب است. ولی در PH کمتر از 5.5-6.5 نیز میتواند بخوبی رشد کند و محصول دهد. مرچ PH کمی اسیدی را بهتر از بادنجان رومی و بادنجان سیاه تحمل میکند..همیشه خاک ریگی برای مرچ گرم بوده و زود رس میباشد. مواد عضوی به شکل کود حیوانی در حدود ده تن در فی جریب به خاک علاوه میگردد. یک نکته جالب دیگر این است که آب برای مرچ مانند دیگر نباتات مضر نمیباشد.

آماده ساختن زمین برای بذر مرچ:

زمینی که در بهار مرچ کاشته میشود باید در اوخر فصل خزان و یا اوایل فصل زمستان سال قبل بطور عمیق قبله گردد. اگر کود سبز یا گیاهان پوششی بکار رفته شده است ، ممکن است در اوایل یا بهار با شخم زدن زیر خاک شوند. در بهار سطح خاک باید بخوبی نرم ساخته شود.(1) عمق قلبه باید 28-30 سانتی متر باشد. اگر کمتر از 28 سانتی متر باشد هم کفایت میکند. ولی اگر 30 سانتی متر قبله شود مفید تر واقع میشود .زمین بعد از این که چندین مرتبه قبله شد  باید هموار گردد و به شکل جویه و پشته ترتیب گردد. قابل یاد آوریست که زمانی زمین قبله گردد که وتر و یا رطوبت کافی داشته باشد . به تعقیب قبله باید بلافاصله جویه ها و پشته ترتیب داده شود . در زمان ترتیب دهی جویه ها و پشته زمین باید کاملاً نم و یا رطوبت داشته باشد.

استعمال کود:

800 – 900 کیلو گرام کود حیوانی برای 350 متر مربع زمین (کرد) کفایت مینماید که در وقت آماده ساختن زمین استعمال میگردد.8 کیلو گرام کود یوریا و 6 کیلو گرام کود DAP برای 350 متر مربع زمین( کرد) کفایت میکند. که یک اندازه معین کود DAP  و نصف همان اندازه کود یوریا را قبل از شاندن نهالی ها و متباقی را بعد از 40 روز شاندن نهالی ها استعمال مینمایند.۴۲ کیلو گرام کود یوریا و 21 گیلو گرام کود DAP برای یک جریب زمین تعیین شده است. 2 الی 3 تن کود حیوانی در فی جریب حاصلات مرچ را از نگاه کمی و کیفی بلند میبرد. برای تهیه نهالی 56-100 گرام تخم مرچ برای فی جریب محاسبه شده است. حرارت مناسب برای جوانه زدن 24 درجه سانتی گراد در ظرف ده روز میباشد.

طریقه بذر تخم مرچ:

تخم مرچ را در مناطق گرم سیر در ماه دلو و در مناطق سرد سیر در ماه حوت کشت مینمایند. باید خاک سبک ریگی برای آماده ساختن قوریه مرچ آماده شود. 10 گرام تخم مرچ برای یک متر مربع زمین که برای قوریه مرچ در نظر گرفته میشود کفایت مینماید. قابل یاد آوریست که زمین که برای قوریه مرچ آماده مینمایم باید به قدر کافی  نم داشته باشد. در قوریه فاصله بین دو بته مرچ یا تخم مرچ باید یک سانتی متر و تخم باید به عمق یک سانتی متر به خاک نرم و مرطوب پوشانده شود تا از دسترس حشرات و مورچه ها محافظت گردد.نهالی ها بعدا 4-5 هفته زمانی که قد آنها تقریباً به 8 سانتی متر رسید باید از قوریه مرچ به مزرعه و یا کرد های آماده شده برای کشت انتقال داده شود. و همچنان روز های آفتابی پلاستیک از روی قوریه دور ساخته  شود  تا نهالی های  مرچ  از نور آفتاب بهره مند گردند. سه ساعت قبل از کشیدن نهالی ها از قوریه باید به آن آب کافی داده شود تا نهالی ها به آسانی از جایش براید و ریشه های فرعی و اصلی آن تخریب نشود. باید نهالی ها به بسیار دقت و احتیاط کامل از قوریه کنده شده و به مزرع انتقال داده شود و بلافاصله به جای اصلی شان کاشته شود. قبل یاد آوری است که مزرعه را قبل از کشیدن نهالی از قوریه باید به صورت کامل آبیاری نمایم تا رطوبت کافی برای نهالی های که در نظر است کاشته شود مهیا گردد.(12) فاصل بین بته های مرچ باید بین 30 -60 سانتی متر و فاصله بین ردیف یا قطار ها 60-90 سانتی متر باشد.

طریقه کشت مرچ در قوریه و  گلخانه:

کاشت مرچ اصلاً از قوریه  شروع می شود . کاشت مرچ معمولا در اروپا از نیمه ماه اکتبر تا نیمه ماه  نوامبر در قوریه آغاز می شود.یعنی در ماه میزان و عقرب کاشته شده و   پس از ۶۰ روز نهالی ها را به گلخانه اصلی منتقل می کنند و برای یک سال از آن محصول برداشت می نمایند.این زمان کشت می تواند برای مناطق گرم سیر در نظر گرفته شود و در مناطق  سرد سیر از اوائل تیرماه می توان کشت در قوریه را آغاز کرد .البته باید در مناطق جنوبی کشور که هوا گرمتر است محیط مناسب را برای قوریه مهیا نمود.چنانچه مقدار نوردهی و حرارت قوریه مطلوب و درست باشد نهالی پس از ۴۵ روز آماده انتقال به زمین اصلی است ، مشروط به آن که حرارت  محیط قوریه در شب و روز بین ۲۵ تا ۲۶ درجه سانتی گراد باشد و برای جوانه زدن بذر رطوبت در حدود ۸۰ درصد ایجاد گردد. با این شرایط می توان امیدوار بود که بذرها بین ۷ تا۱۰ روز جوانه بزنند در این مرحله مقدار نور برای جوانه ها بین ۱۶ تا ۱۸ ساعت در روز است. وقتی جوانه ها سر از خاک بیرون آورند حرارت محیط را باید بین ۲۳ تا ۲۴ درجه سانتی گراد و رطوبت محل را بین ۶۵ تا ۷۰ درصد تنظیم کرد در صورتی که حرارت بستر هم در حد ۲۱ درجه سانتی گراد باشد یک دوره دو هفته ای را به انتظار می نشینیم. در محل قوریه تراکم بته باید به گونه ای باشد که بر روی یکدیگر سایه ننداخته و از طرف دیگر  با رشد نهالی ها همواره جای بیشتری را برای آنها در نظر گرفت از هفته پنجم حرارت محیط را ۲۴ درجه در روز و ۲۲ درجه در شب تنظیم کرده و حرارت محیط بستر را به ۲۰ درجه سانتی گراد می رسانیم چنانچه مقدار نور از ۱۸ ساعت به ۱۴ ساعت در روز تغییر یابد با توجه به وضعیت اقلیمی پس از گذشت ۲ تا ۴ هفته گیاه جوان به اندازه ۲۰ سانتی متر ارتفاع یافته و ۴ برگ حقیقی بر روی ساقه نمایان می شود.در این حالت نهالی مرچ آماده انتقال به زمین است.فراموش نکنیم که قبل از انتقال نهالی گلخانه از هر حیث مهیا باشد تا به راحتی بتوان شرایط رشد گیاه را مهیا نمود. در اینجا باید تاکید کرد که نباید در انتقال نهالی به زمین اصلی زمان را از دست داد و تاخیر نمود.زیرا این بی توجهی باعث مشکلاتی در طول دوره رشد و باروری ایجاد می کند.از طرفی شرایط محیطی گلخانه باید از نظر نور و حرارت مطلوب و قابل کنترل بوده و فضای قوریه عاری از هر گونه علف های هرزه و آفات و بیماریها باشد تا گیاه جوان بتواند مراحل اولیه رشد خود را در شرایط مساعدی انجام دهد زیرا گیاهی که در وضعیت نامطلوب متولد می شود در ابتدا با مشکلات عمده ای مواجه خواهد شد و در صورتی که این گیاه زنده بماند هرگز نمی تواند یک گیاه سالم و قوی در دوره رشد خود باشد.حال می توان با آرامش خاطر نهالی را با تراکم ۲ بته در متر مربع کشت نمود در این شرایط یعنی پس از انتقال نهالی به گلخانه حرارت بستر بین ۱۸ تا ۲۰ درجه و حرارت فضای گلخانه در شب ۱۹ درجه و در روز ۲۱ درجه سانتی گراد و رطوبت محل بین ۵۵ تا ۶۰ درصد باید باشد با توجه به زمان کشت پس از گذشت ۴ تا ۶ هفته بته دارای شاخه و برگ و گل می شود و ارتفاع آن به ۳۰ سانتی متر می رسد. وقتی بته مرچ به ارتفاع ۳۰ سانتی متری رسید کلیه برگ ها و شاخه های فرعی و گل های آن را تا ارتفاع ۳۰ سانتی متری خشاوه می کنیم و فقط اجازه می دهیم ۲ تا ۳ شاخه فرعی رشد نماید. شایان ذکر است اولین گلی که بر روی شاخه های فرعی رویش کرده است باید حذف شود زیرا با تبدیل این گل به میوه با توجه به اینکه در بین دو شاخه فرعی شکل گرفته و رشد کرده است علاوه بر اینکه به صورت بد شکل در می آید آسیب جدی به خود بته نیز وارد می نماید. به عبارت دیگر به علت رشد میوه و فشاری که به واسطه این باروری به دو یا سه شاخه اولیه وارد می شود اولین گل شاخه های فرعی باید حذف شود. در صورتی که بته مرچ به اندازه کافی رشد کرده باشد اجازه میدهیم گل دوم به میوه تبدیل شود و اگر تمایلی به این کار نداشته باشیم فرصت مناسبی برای رشد بیشتر شاخ و برگ و ریشه بته را فراهم ساخته ایم و از طرف دیگر موقعیت را برای تبدیل گل سوم به میوه مهیا و آماده می کنیم. بدیهی است که بر روی ۲ یا ۳ شاخه مذکور تعدادی شاخه های فرعی رویش می کند که به علت حجم برگ ها می توانیم جوانه انتهایی این شاخه های فرعی را بعد از برگ اول حذف کنیم و یا در صورتی که شاخه فرعی مزاحم شاخه های دیگر شد آن را به طور کلی حذف می کنیم. توجه داشته باشید که حذف شاخه های فرعی و شاخه بری جوانه انتهایی شاخه های فرعی باید به گونه ای باشد که در نهایت میوه های مرچ در پوشش برگ ها قرار گرفته و بدین وسیله از آفتاب سوختگی در امان بماند .خاطر نشان می شویم دهاقین ماهر با توجه به فصل کاشت موقعیت بته و تراکم بته اجازه می دهند بین ۵ تا ۷ گل به میوه تبدیل شود و انتخاب به دو شاخه فرعی یا به عبارتی سه شاخه فرعی تنها بر اساس ارتفاع گلخانه تجربه دهقان و استعداد بته می باشد. بنابراین با داشتن ۲ تا ۳ شاخه فرعی بر روی هر بته جمعاً ۵ تا ۷ گل تبدیل به میوه می شود که با توجه به شکل میوه و مرغوبیت آن در صورت نیاز گل های اضافی را حذف می کنیم تا میوه های مرغوب تری برداشت کنیم این روش تا پایان دوره کشت ادامه خواهد داشت.

بستن بته مرچ:

بته مرچ بر خلاف بته بادرنگ و بادنجان رومی به پایین کشیده نمیشود بلکه بر اساس ارتفاع مفید گلخانه می توان دو تا سه شاخه را انتخاب کرده و به انتهای هریک از شاخه های فرعی نخ بسته و آنها را مانند شاخه های اصلی به دور نخ ها پیچید زیرا در پایان دوره گیاه در صورت سلامتی به اندازه ارتفاع مفید گلخانه رشد می کند. بد شکلی میوه زمانی صورت می گیرد که بعد از رویش گل٫ حرارت برای مدت طولانی مناسب گیاه نبوده و در حد ۱۴ درجه سانتی گراد بوده است.لازم به ذکر است در ماه های سرد زمستان نیز این مشکل برای گیاه بوجود می آید البته این عارضه علت دیگری هم دارد و آن وجود حشرات مضر بر روی گیاه است.این حشرات معمولا شیره گیاه را مکیده و باعث بد شکلی میوه آن میشوند در صورتی که رطوبت گلخانه به ۸۵ درصد برسد و یا در مواقع شب هوای گلخانه سرد و اطراف آن گرم باشد و یا اینکه آبیاری در طول روز دیر شروع شود میوه بته مرچ ضخیم و در نهایت دو قسمت می شود.زمانی که میوه در اندازه مناسب است ولی تغییر رنگ نمی دهد درجه حرارت متوسط در شبانه روز کم است بهتر است حداقل نیم درجه ،درجه حرارت متوسط را افزایش داد.

آبیاری مرچ:

مزرعه ( کرد مرچ) باید بطور منظم در طول فصل نمویی 14-16 مرتبه طبق ضرورت آبیاری گردد. در مناطق که بارنده گی کافی وجود ندارد ولی مرچ در آن ساحه کاشته میشود ، آبیاری مناسب جهت دسترسی نبات مرچ به آن ضرورت است.  تعداد دفعات آبیاری باید به مقدار کافی باشد تا یک مقدار رشد متداوم را تأمین کند.نهالی ها در وسط پشته شانده میشود و بعداً آبیاری در جویه ها صورت میگیرد که البته مقدار آن خیلی زیاد نمیباشد. دومین آبیاری در روز دوازدهم بعد از آبیاری اول صورت میگیرد تا سیستم ریشه بهتر و عمیق تر انکشاف نماید. در شروع شگوفه مرچ آبیاری کمتر صورت گرفته و در وقت شگوفه مکمل آبیاری قطع میگردد، تا این که شرایط برای انتقال از نمو به باروری مساعد گردد، در شروع پیدا شدن تخمدان میوه آبیاری از سر گرفته میشود و بعد از هر جمع آوری حاصل آبیاری صورت میگیرد.(5) نورم آبیاری در آغاز مرحله نموئی 250 تا 300 متر مکعب فی هکتار و در مرحله تشکیل شدن میوه 400 تا 500 متر مکعب فی هکتار تعیین گردیده است. زرع نبات مرچ بدون نهالی هم امکان پذیر است تعداد آبیاری آن در مرحله نموئی اولی 1-2 مرتبه بیشتر میباشد.

خشاوه مرچ:

جهت محو نمودن گیاهان هرزه عملیات زراعتی در بین قطار ها به عمق 2.5-5 سانتی متر صورت میگیرد.کرد مرچ را باید 2 -3 مرتبه خشاوه نموده و تمام گیاهان هرزه آن از بین ببریم.

امراض و آفات مرچ:

به ارتباط امراض ، آفات و حشرات نبات مذکور لازم تذکر بدهیم که مرچ افغانستان به امراض و حشرات بسیار کم مبتلا میگردد. اما در ممالک دیگر اکثر امراض و حشراتیکه بالای بادنجان رومی و بادنجان سیاه تأثیر می اندازد ،بالای مرچ نیز حمله ور میگردد. بته نوجوان و نو کشت شده اگر در سطح زمین باشد از این خطر کاسته میشود. همچنان مشکلات دیگری از قبیل مرض پوسیده گی انجام میوه که بادنجان رومی به آن مبتلا میشود مرچ نیز به آن مبتلا میشود.از امراض مهم مرچ میتوان از شته ها ، ترپس، کرم شب پره زمستانی، ککهای گیاهی( Flea beetles) و انواع مختلف نیماتود ها مانند Root-Knot-nematode نام برد. آنترکنوز (Anthracnose) ، پژمرده گی باکتریایی که بنام ( Bacterial Wilt) نیز یاد میشود، لکه برگی، پوسیده گی میوه(Fruit rot)،سفیدک حقیقی ( Powdery mildew) ، بیماری بته مری مرچ  که بنام (Phytophthora capsici Leonian) یاد میشود، و انواع بیماری های ویروسی نیز از جمله امراض مهم مرچ میباشد که بالای مرچ حمله نموده و سبب کاهش کمیت و کیفیت مرچ شده و حاصل مرچ را کاهش میدهد.بعضی از آفات مهم مرچ قرار ذیل است.

1- جدا شدن میوه از بته قبل از رسیدن کامل:این عارضه ممکن است در اول دوره اتفاق بیافتد و علت آن مربوط می شود به برگ های اولیه که هنوز کوچک هستند و نمی توانند به مقدار کافی مواد لازم را تولید کنند با افزایش برگ می توان این نقص را برطرف کرد.      
2- تغییر رنگ میوه در حالیکه اندازه میوه کوچک است:علت این مشکل یا بخاطر تعداد بیش از حد میوه بر روی شاخه ها است و یا اینکه فاصله گره ها کم و برگ ها کوچک است.برای رفع این نارسایی بهتر است درجه حرارت متوسط گلخانه را ۱ تا ۲ درجه افزایش داده و گیاه را وادار به رشد و رویش بیشتری بنماییم. به طور معمول فاصله بین گره ها باید حدود ۶ تا ۷ سانتی متر با شد و شرایط گرم گلخانه نیز می تواند باعث ریز شدن میوه ها گردد.در صورتی که انتهای میوه فاسد و یا پوسیده شود کمبود کلسیم علت اساسی آن می باشد و از آنجا که مقدار نیاز مرچ به کلسیم زیاد بوده و کمبود آن مشکلات زیادی را برای تولید محصول فراوان و مرغوب ایجاد می کند می توان از نوعی کود کامل که دارای ۵.۲۲ فیصد کلسیم می باشد و با نام کال ماکس عرضه میگردد، استفاده نمود با اضافه کردن این ماده به رژیم غذایی گیاه می توان این عارضه را بر طرف کرد.مرسل

3- آفتاب سوختگی مرچ:آفتاب سوختگی هم یکی از عوارضی است که به اثر تابش بیش از حد آفتاب بر روی میوه بر می گردد. برای اینکه مرچ دچار این مشکلات نشود شما می توانید با پوشش برگ ها بر روی میوه از شدت تابش نور آفتاب بر روی میوه جلوگیری کنید و بالاخره آسیب های  که بوسیله گنجشک ها بوجود می آید. مرچ های رنگی در طول زمان رشد خود دچار دگرگونی هایی می شود که لازم است گلخانه داران عزیز در این مورد هم اطلاعاتی داشته باشند مثلا واریتی های  بیانگا که به رنگ سرخ کم رنگ مشهور است در ابتدا به همین رنگ است و سپس به رنگ سرخ کامل در می آید و واریتی های  زرو(یک نوع مرچ است ) ابتدا به رنگ بنفش است و چنانچه چیده نشوند به رنگ سرخ تبدیل می شود. در حقیقت به خاطر زودرسی این دو واریتی و تقاضای بیشتر مرچ های سبز در بازار برای شروع عرضه در بازار می توان از این دو واریتی استفاده کرد. شایان ذکر است که واریتی های دیگر مرچ های سرخ در ابتدا سبز هستند و رفته رفته به رنگ های زرد ٫ نارنجی ٫ سرخ  تبدیل می گردد.