مقدمه 

بلايت پسينه کچالويکى از مدهش ترين امراض فنگسى کچالومى پاشد،که به نام مرض Late blight نيز يا ميشيود.عامل اين مرض يک قارچ بوده که اکثرا نبا ت کچالو را مصاب مى سازد که تداوي و جلوگيري ان مشکل مي باشد.بلايت پسينه کچالو به شکل متداوم در ا يالات متحده امريکا و اروپا ظاهرگرديده، و ريکارد ان درسال ١٨٣٠ صورت گرفت.درسالهاي بعدى شدت  وساحه  انشار مرض  وسعت يافته ، تااينکه درسال ١٨٤٥ په شکل اپيدميک وسيعا در قاره اروپا مشاهد ه شده، وسبب قحطى در اير لندگرديده .بلايت پسينه کچالو په شکل مرض مهم د رمناطق سرد ومرطوب زون معتديل باقى مانده است.مما لک اروپايى که در اطراف بحر اتلانتيک شمالى قرار دارد تقريبا په شکل منظم توسط اين مرض متا ثير ميگردد.دهاقين ممالک کوستاريکا ، رواندا ، نيپال وفليپين انواع کچالو هاي مقاوم را در مقابل ليت پلايت در مناطق مرطوب ويا در زمين هايکه قبلا زرع کچالود رانجا نبوده کشت مي نمايند، انواع کچالويکه در مما لک اروپايى و امريک شمالى يا فت ميشود در مقابل اين مرض مقاومت پيداکرده ، ودرمکسيکو پروگرام انتخاب انواع کچالو مقاوم درمقابل اين مرض از طريق Breeding  روى دست گرفته شده است

علايم مرض

در صورت موجوديت شرايط محيطى مناسب مرض بلايت ممکن است .درقسمت هاى فوقانى نبات کچالو درهر مرحله انکشافى نبات مذکور ظاهر کردد. علايم اوليه مرض بالاي برگ چه ها ، محور اصلى برگ ، دنباله برگ و ساقه بوجود مى ايد که باعث  زخم هاى برنگ نصوارى تا بادنجانى ميشود، که اين زخم ها   داراى اندازه محدود نبوده و تحت شرايط مساعد به سرعت بزرگ ميشود.اين زخم ها تحت شرايط محيطى مخصوص  ممکن است د رنزديک زمين بوجود ايد، اما چنين موضعى بودن زخم ها تحت شرايط  مساعد محيطى غير معمول بوده و به سرعت به قسمت هاى برگى نبات سرايت مي کند.هنگاميکه زخم هاى برگچه واحد مشاهده گردد ، ساحه خارج از زخم ها بادنجان رنگ ، داراى حاشيه کمرنگ تر نسبت په رنگ سبز عادى مى باشد ، که بالاى زخم ها درمنطقه که انساج کمرنگ و بادنجانى وصل مي گردد، ظاهر مى شود.اين علايم خاکستري مشتمل به کونيديا و کونيد وفورها پتوجن مي باشد ، اگر اسمان افتابي گردد و رطوبت پايين افتد، پيشرفت مرض متوقف گرديده ، ساحه کمرنگ محدود مانده و خاکسرک نا پديد مى گردد.با مجرد مساعد شدن شرايط مساعد محيطى ،علايم فوق دوباره ظاهر مي گردد . هنگاميکه بلايت د رمزارع کچالو به سرعت پيشروي نمايد ، بوى زننده مشخص رها گرديده که به دهاقين پرتجربه به  از موجوديت مر ض قبل از انکشاف علايم اگا هى پيدا مى شود.اين مر ض برگ ، ساقه و غده کچالو را مصاب مي سازد ، علايم درابتدا درحاشيه برگ ،يعني حاشيه هاى پاينى برگ ديده مي شود ، درطى چند روز تمام بوته را مصا ب مي سازد و بوته مذکور از بين ميبرد ، ونبا ت که به اين مرض مصاب باشد يک نو ع بوي بد ميد هد .مرض مذکور د رغـــــــده کچالو به شکل فرورفتگى بيرنگ ، نصوارى و بنفش ظا هر ميگردد ، که اين نقاط تدريجا بزرگ گرديده و تما م غده کچالو را در بر ميگرد.(٢)اگر چنين غده را از بين قطع نمايم لکه يا داغهاى سرخ رنگ دانه دار که يکى از علايم عمده اين مرض محسوب مى شود  به ملاحظه ميرسد، علايم اين مرض در ساقه به شکل طولانى تبارز مي کند و با الاخره باعث چپه شدن نبا ت ميگردد.

عا مل مرض

عامل اين مر ض يک قارچ است که به نام Phytophthora infestans   مي باشد .

Phylum:Oomycete

Class: Elicitins

Family:Oomycota       

Genus:Phytophthora        

Speceise:Infestans                           

دوران حيات

اولين علايم مرض باﻻى تيوبر ، تغير رنگ پوست به رنگ  نصوراى يا ارغوانى بوده که توسط پوسيدگي نصوراى په اندازه نيم انچ زير پوست تعقيب ميگردد .کونيدو فورها ى اين قارچ از برگ از طريق ستوما تا ، و از تيوبر ازطريق لنتيسل( Lenticel)  په بيرون نمو ميکند ، اين ساختمان بيرنگ ، بيضوى شکل  وغير محدود مي باشد،درنوک اين ساختمانها انشعابات کونيدوفورها ساختمان ها ى کوچک بى رنگ ، بيضوى شکل يا برامدگى هاى کوچک از قسمت فوقانى ان معلوم ميشود که ساختمان مذکوربنام (Conidia) ياد ميگردد.هنگـا ميکه کونيديا پخته شود ،نوک شاخچه کونيدوفورها کمى اماس نموده وهنگاميکه کونيدوفورطويل مى شود ،کوينديا به قسمت جانبى شاخچه مذکور قرار ميگرد. هايفا بار اول توسط ا ماس هاى منظم مشخص گرديده و نشان ميدهد که درا ن منطقه سپورتوليد گرديده است ، که اين نوع شاخچه ها بار آور از خصوصيات مشخصه جنسPhythphthora   بوده ، وهم چنان وسيله تفکيک اين قارچها از جنس بسيار مشابه ان (Phthium) مي باشد.قارچ مذکور زمستان را به قسم ماسيليم درتيوبرهاى مصاب سپرى مي کند و مايسليم مذکور جوانه هاى را که ازتيوبرها مصاب تخمى دربهار بوجود مي ايد ، مورد حمله قرارداده وتوليد سپورنموده ومنبع اوليه مواد تلقحى  را تشکيل ميدهد ، هنگاميکه کونيديا تشکيل گردد به آسانى از نقاط توصل جدا گرديده و هوازى ميگردد ، وقتيکه شرايط براى توليد انتشار سپور و مصابيت ميزبان مساعد باشد مرض مذکور شکل اپيدميک را به خود اختيار مي نمايد.تشکيل کونيديا در رطوبت نسبتى حد اقل ١٩ % و حد مطلوب ان ١٠٠% ، ودرجه حرارت مطلوب براي توليد کونيديا بين ٣-٢٦درجه سانتى گراد مي باشد.کونيديا که در ٢٥ درجه سانتى گراد تشکيل مى گردد به ٥-٧ ساعت ضرورت دارد تا به حد اعظمى خود برسد ،حرارت مطلوب برى تشکيل زوسپور ١٢ درجه سانتى گراد ، وبراى بوجود اوردن لوله نمويى از سپونجيا ٢٥ درجه سانتى گراد مي باشد.شب هاى سرد و مرطوب براى تشکيل سريع مواد تلقحى ضرورى بوده ، وبراى بوجود امدن و نموى زوسپور ها فوق العاده مساعد مى باشد ، اما هواى سرد طويل المدت براى اورگانيزم مذکور غير مساعد محسوب ميگردد (١،٤) .

کنترول  

باوجود انکشاف انواع متعدد مقاوم کچالو ، هيچکدام انها تحت هر نوع شرايط مقاوم نمى باشد ، په اين اساس براى زارعين کچالو لازم است تا متوجه مرض بلايت باشد ، وهنگام پيدا شدن مرض مذکور، پروگرام منظم دوا پاشى را تقعيب نمايد.(١،٤)

مرض مذکور را مى توانيم به طريقه هاى مختلف کنترول نمايم :

١- کنترول بيولوژيکى:

·جد ا کردن تيوبر هاى مصاب کچالو قبل از ذخيره شدن ان بايد صورت گيرد.

·مراعات حفظ الصحه ، از بين بردن بقايا تيوبرهاى مصاب براي جيلوگيرى

ازمصابيت مواد تلقحى اوليه.

استفاده از تيوبر هاى که عارى از مرض مذکور باشد

٢- کترول ميخانيکي

·درمناطق سرد ومرطوب کُشتن قسمت هاى برگى چند روز قبل از جمع آورى حاصل، مفيد مي باشد.

·کشيد ن بته هاى مصاب از مزرعه صورت بيگرد .

·بته هاى مصاب بايد از بين برده شود .

·جيلوگري از هر نوع صدمه با تيوبر ها.

·چو ن قلت نا يتروجن وفاسفورس در پيشرفت مرض کمک مي کند ، فلهذا کود هايکه دارى اين نوع عناصر باشد استعمال شود .

·در وخت کشت در مزرعه بايد بالاى تيوبرها خاک به اندازه زيات انداخته شود ، تا تيوبرها از مصابيت محفوظ بماند .

·تناوب سه ساله هم درکنترول مرض مذکور نقش با سزاى دارد.

٣- کنترول کيمياوى :

دربعضي مناطق مخلوط بورديو سبب يک اندازه صدمه، مخصوصا درماطق گرم که رطوبت کمتر داشته باشد ميشود، ليذ سفارش ادويه نظر په شرايط جغرافيايي منطقه فر ق مي کند به اين اساس مشکل است تا کدام نوعى مخصوصي ادويه سفارش شود.درمنا طق که هوا ى گرم و مرطوب دارد استعمال مخلوط بورديو زياد صورت ميگرد ودر منا طق ديگر از زينا ب کا رميگرد .درصورت شد ت مرض مى توان از ادويه انتر کول يا داى تين ام ٤٥ که مقدار ٢٠٠ گرام با ١٠٠ گرام پودرصابون يکجا در صد ليتر اب حل و بعدا استعمال شود .هم چنان کنترول اين مرض توسط داى تين صورت ميگرد ، ودوا مذکور بايد هر هفته تکرار شود تا روى برگ ها کاملا با دوا پوشيده شود .