مقدمه :

زندگی اغلب سا کنان روستاها از راه فعالیت های زراعتی تأمین میشود ، و برسی ها ی سازمان زراعتی خوراکی جهان نشان مید هد که تراکم جمعیت مربوط به زمین های زراعتی برای افغانستان در حدود 10 نفر در هر 5 جریب میباشد به عبارت دیگر عدم و سعت کشور به علت کو هستانی بودنش ، و جود منا طق کم و اندازه زمین های قابل کشت بسیار محدود است . لذا با مساعدت مسؤلان و کار شنا سان بخش زراعتی ، به کار گیری آخرین و جدید ترین اطلا عات علمی به و سیله دها قین با استعداد و با تجربه افزایش اندازه تو لیدات زراعتی در حد چند برابر کنونی قابل حاصل میباشد .

تاریخچه :

نام علمی بادنجان رومی Lycopersicon esculen tum  است .که عضو از خانواده نبات کچالو میباشد ، قدیمی ترین نبات منطقه قاره امریکا میباشد ، گذا رش گردیده که انواع بادنجان رومی میوه درشت از ایتا لیا بر ده شده است ، سپس به اروپای شمالی نهایتا ً در سال 1781 میلاد ی به ایالات متحده امریکا وارد گردید  در سال 1812 بادنجان رومی در بازار امریکا معمول بو ده است . در سال 1817 کشت بادنجان رومی برای او لین بار جهت فروش در قسمت جنوب ایالات متحده امریکا رواج یافت لیکن تا سال 1835 طو ل کشید  تاکشت  بادنجان رومی برای مصارف آشپزی در آن مملکت کاملا ً معمول گردید . حتا در آن زمان نیز تعصبات نسبتا ً زیاد ی نسبت به مصرف آن و جود داشت .میوه اولین بادنجان رومی که در ایالات متحده امریکا پرورش میافت بزرگ و پهن بود از سال 1895 تو سط ایجاد انواع بسیار زود رس ، ایجاد و رایتی های مقاو م به مرض ، بهبود فرم نبات و کیفیت میوه و پیش رفت های مهمی حاصل گردیده است .بادنجان رومی نبات است یک ساله و بته جوان آن دارای ریشه محکم بوده و در مراحل رشد بعدی به صورت ریشه کردن شروع میکند که از نهال کردن بته با دنجان رومی ریشه های فرعی به حدی رشد میکند که تشخیص آنها از ریشه اصلی مشکل است . بته های بزرگتر میتوانند در قسمت پائین ساقه ریشه های غیر منظم تو لید کنند که در سطح خاک نفوذ کرده جذب آب و موا د غذایی ا فزایش میابد و در عمل با استفاده از این خاصیت با کشت عمیق تر نها لها وخاک دادن ساقه بته ها، ریشه های غیر منظم ایجاد رشد و نموی بهتر برای نبات فراهم میگردد .(6)

معرفی بادنجان رومی :

بادنجان رومی یکی از نباتات است که به تازگی به لست موا غذا یی مهم جهان اضا فه شده و در طی قرن گذشته با تولید سالانه حدود 50 ملیون تن ، یکی از محبوب ترین سبزی ها محسو ب میگردد . بودن حالت تازه خوری و قابلیت بدست آوردن این حاصل نقش بسزای در پزیر ش سریع و مجمو ع آن به عنوان یک حاصل غذایی رول مهم داشته است .بادنجان رومی ، نبات است چند ساله که اکثرا ً در تمام جهان بصورت یک ساله کشت میگردد .این نبات حساسیت به مقابل سردی اول خزان دارد و میتوان آنرا با مؤفقیت از خط استوا تا منا طق بالا کشت کرد .امروز انواع مختلفی برای محیط ها ، روش ها ی  تولید و استفاده های غذایی متفاوت تو لید شده است .برابر شدن بسیار خوب این حاصل به موارد استفاده به و محیط های متنوع از گوناگون بودن جنتیکی بسیار زیاد مو جود در جنس Lycopersicon  و قرابت استفاده از این نوع در بر نامه های اصلاحی مربوط میشود .

خواص بوتانیکی :

بادنجان رومی یکی از عمده ترین سبزی های green house بشمار میاید که کشت green house در بهار و خزان انجام میشود . کشت حاصل بهاری معمولاً در او سط قوس در قوریه گذاشته شده و در اوسط جدی در محل اصلی green house نهال میشود ، جمع آوری حاصل از اوایل حمل  الا اواخر ماه میزان به طول می انجا مد ودر بعضی اوقات همان جمع آوری حاصل تا خزان نیز ادامه میا بد. به دلیل کو تاه بودن طول روز در زمستان و رشد بطی بته ها در دوره نو نهالی ، تولید کنند ه گان باید حد اکثر استفاده را از نو ر که مو جود بوده و در کاهش تو لید مواد ، فوتو سنتیز را به حد اقل برسانند. کو تاهی در  حفظ تعا دل بین رشد تولیدی در 2 تا 3 ما ه اول پرورش ، باعث کاهش میوه گرفتن ، تو لید میوه های زیاد روی ساقه های خشک شده و تأخیر در رسیدن میو ه ها میشود و حتی بلند تر شدن طول روز و بیشتر شدن شدت نور نمیتواند پیش رسی و کسب قیمت ها ی میوه ها ی تازه را جبران کند و در نتیجه حاصل بدست آمده برای تولید کنند ه فایده آن خوب نخوا هد بود .  با و جود این ، عملا ً کشت ها ی بهاری عمده ترین نو ع کشت این نباتات به حساب میاید به  دلیل قیمت فروش بالا و طو لا نی بودن همان جمع آوری حاصل است .  از طرف دیگر کشت بادنجان رومی خزانی باتخم پاشی در اواخر نیمه اول سرطان آغاز ودر اولین هفته سنبله در green house  کشت میگردد و جمع آوری حاصل از نیمه میزان تا اواخر جدی ادامه خواهد داشت.

ورایتی های بادنجان رومی :

ورایتی های بادنجان رومی که در زمین های آبی کشت میشود باید به مقابل امراض فنگس ، باکتریایی و و یروسی وهمچنان به مقابل کفیدن میوه مقاومت داشته باشد . انتخاب ورایتی های مقاوم علیه حرارت بلند برگها ، قلب آب و پژ مردگی ضرورت میباشد . در عصرحاضر دورگه های نسل اول حاصلا ت بلند تر میدهد . بادنجان رومی تاکنون بیش از 1000 انواع آن گذارش شده است .   مهمترین آنها عبارت اند از

1- بادنجان رومی معمولی  Lycopersicon esculentun var commune  طول فصل رشد متوسط ،  رشد محدود ، مقاومت به پژ مردگی که اندازه آن بزرگ و شکل گرد بوده است .

2-با نجان رومی خرد شکل  Lycopersicon esculentun var commune این نوع بادنجان رومی رشد نا محدود ، نبات قوی به رنگ سرخ میوه نبات خرد و آب دار میباشد . شکل گرد دارد از نظر دهقان آنقدر ارزش ندارد زیرا زود خراب شده از بین میرود .

3- بادنجان رومی ناک شکل Lycopersicon esculentun var pyriform این ورایتی دارای رشد نا محدود ، یک بادنجان رومی گوشتی زود رس و پر حاصل میباشد .

4- نوع ورایتی دیگر بادنجان رومی ساقه شان استاده Lycopersicon esculentun var validum  این ورایتی رشد محدود ، دارای میوه خوب و جذاب ، پوست صاف و پاک و مناسب  حمل نقل به مناطق دور دست . مقاومت به پژمردگی و لکه برگ خاکستری ، و میوه آن در ظرف، 76 روز پخته میشود .

طرق کشت بادنجان رومی :

بادنجان رومی یکی از سبزی های است ما میتوانیم آنرا در قوریه و یا به صورت مستقیم در زمین اصلی کشت نما یم و از آن حاصل بدست آوریم .و لی این نبات نسبت به نها لکاری عکس العمل مثبت نشان مید هد ویکی از معروف ترین نبات است که نها لی میشود . اگر مستقیما ً به کشت بادنجان رومی اقدام میکنیم ، باید با بر طرف شدن خطر سردی و رفع یخ بندان کشت آن انجام گیرد .در این صورت زمین به جویه و پشته تبدیل میشو د وتخم در بالای داغ آب کشت میشود . عمق کشت تخم در بادنجان رومی حدود 1 سانتی متر است . فاصله دو جویه نسبت به ورایتی قد بلند و ورایتی قد پست بودن بته ها بین 60  تا 90  سانتی متر متغیر است .  فاصله دو بته روی خطوط کشت بین 40 تا 60 سانتی متر میباشد . اندازه مصرف تخم برای 5 جریب زمین بین 2 تا 2.5 کیلو گرام میبا شد . بعد از سبز شدن ، بته ها به فاصله های دلخواه گسترده شود .بطور مثال : در نقاط سرد سیر ، معمولاً تا اوسط ماه ثور خطر  سر ما زد ن و جود دارد . لذا برای اینکه نها ل در وقت مناسب ، یعنی اواخر ثور برای کش در زمین آماده باشد در بعضی منا طق معتد له تخم بادنجان رومی مستقیما ً در خزان در محل اصلی کشت میگردد و نباتات در زمستان بخوبی رشد و نمو کرده به این ترتیب در اواخر زمستان حاصل آن قابل عرضه به با زار میشو د.برای تهیه نهال تخم را چند هفته قبل در قوریه میکارند این مدت حدود 6 تا 8 هفته میباشد نها لهایکه در قوریه کشت میشود نسبت به نها لهایکه در زمین اصلی کشت میشود و قت زیاد را در بر میگیرد .

خاک:

بادنجان رومی را میتوان درتمام خاکها کشت نمود ولی خاکها حاصلخیز با هیومس کافی برای افزایش حاصل آن مؤثر است .چنانچه زود رسی مورد توجه باشد خاکهای ریگی ترجیح داده میشود . بطورکلی زمینی برای کشت بادنجان رومی مناسب است که دارای زهکشی خوب باشند . از کشت بادنجان رومی در خاکها ی شور باید اجتناب نمود درخاکهای کلی وخاکهای ریگی نیز اندازه حاصل پائین میاید .   مناسب ترین PHبرای رشداین نبات 5.5 تا 7 است ، معمولا ً برای بیشترکشت ها رضایت بخش است و زمانیکه نباتات دررطوبت یک نواخت وخاک ها بازهکشی خوب پرورش داده شوند از رشد بهتری برخوردار خواهد بود .این نبات خاکهای مشبوع از آب رابخصوص مدت کمی پس ازجوانه زنی ودوره رسیدن میوه تحمل نمیکنند رطوبت زیاد اغلب باعث ایجاد مرگ نبات و امراض پوسیدگی ریشه میشود . در مناطقیکه عمل زهکشی به مشکل موا جه است کشت بروی پشته توسعه میشود خوب بودن وضع زهکشی و پوک بودن خاک را بر هر شرایط ترجیح دهد چنانچه بادنجان رومی زود رس مورد نظر باشد بهترین خاک سلت است اما برای جمع آوری حد اکثر حاصل خاکهای سلت به تنهایی کفایت نمی کند و باید تو سط کود حیوانی و کیمیاوی خاک را از نظر مواد غذایی تقویت نمود علت زود رس شدن بادنجان رومی درخاکهای سلت زود گرم شدن این خاکهادر اثر تابش نور آفتاب است .بهترین خاک برای آن خاک لوم است واسیدی بودن خاک را تحمل میکند چنانچه زهکشی خوب خاک میتواند از امراض مانند پوسیدگی میوه و پژمردگی نبات در کشت زار جلوگیری نماید .

آماده سازی خاک مناسب :

بادنجان رومی تقریباً درتما انوا ع خاکها رشد میکند .خاک ریگی یاگرم ، دارای زهکشی خوب و حاصلخیزی جهت تولید میوه های زود رس باکیفیت بالا بهتر است خاکهای کلی لوم دارای ظرفیت نگهداری آب بیشتر هستند و برای فصل تولید طولانی تر هنگامیکه حاصل بیشتر ازخاک ریگی در درجه اول اهمیت خوبتر میباشد .هرنوع خاک برای ارائه بهترین نتایج ، باید دارای منبع خوبی از مواد عضوی و مواد معد نی باشد . در جه اسیدی بودن خاک را  بادنجان رومی میتواند تحمل نماید . باتأمین فراوان مواد عضوی به اندازه قابل توجه افزایش میابد .خاکهای که دارای خاسیت تیزابی متوسط PH   5.5 تا 7 هستند برای تولید بادنجان رومی  بهتر میباشد .مهم است که قلبه کردن خاک برای کشت بادنجان رومی مدت زوتر ازکشت آن انجام شود ، تا زمان بر قرار شدن خاک فراهم باشد به جزدر خاکها ی ریگی قلبه در فصل خزان ترجیح داده میشود هر نوع موا د عضوی نپوسیده باید بخوبی پوسیده شود تا صدمه در هنگام نهالی کرد ن درنبات نرساند .

شرایط اقلیمی :

بادنجان رومی به اساس مبدأ خود یک نبات فصل گرم است و برای حاصل بیشتر احتیاج به یک دو ره گرمی طولانی دارد . حرارت و نور زیاد بین 30-27 درجه سانتی گراد است . این نبات در مقابل سردی حساس بوده ، و یخ بندان شدید به آن صدمه  میرساند نور کافی برای ر شد بادنجان رومی ضروری است. کمبود نور و حرارتیکه در فصل خزان و زمستان برای کشت های داخل green house   به و جود میاید رشد و نموی نبات رابطی میسازد . از علایم مشخص آن رشد ناقص نبات بو جو د آمدن گلها و ریختن گلها میباشد ، نو ر وحرارت بلا فاصله پس از ظاهر شدن مشیمه ها میتواند تأثیر زیادی در دوره جوانه زدن داشته باشد.بطور مثال: افزایش شدت نور و حرارت نسبتی کمتر از 16 در جه سانتی گراد در اثنای این دوره با عث میشود تا اولین گل در نبات زود تر از وقت تشکیل شود .  و این امر سبب میشود تا تعداد بر گها تا محل تشکیل اولین گلها بروی سا قه کاهش یابد . تحت این شرایط نیز تعداد گلها بروی سا قه افزایش میابد بنا بر این تعداد برگ تا او لین گلها بروی ساقه بین 15-6 و تعداد گل در هر گل از 7 الا 20 نظر به نوع و شرایط اقلیمی نیز بستگی دارد .   بادنجان رومید در شرایط حرارت پائین تا مثبت یک در جه سانتی گراد غالبا ً بدون خسارات زیادی مقاومت نشان مید هد .  مقاومت کردن خو ب نها لها باعث میشود تانباتات در مراحل بعدی سردی تا منفی  2در جه سانتی گراد رادروقت کم تحمل کنند .  

نهالی کردن :

خاک گلدان یا خاک پرورش نهالی از خاک بستر کشت متفاوت است زیراباید حاصلخیز باشد که مواد غذایی رشد نباتات را تأمین نماید و سستی آن کمتر باشد تا خاک هنگام انتقال نهالها به مزرعه به ریشه ها بچسپد خاک خوب رامیتوانیم با مخلوط کردن چهار قسمت خاک در قسمت کود حیوانی پوسیده و یک قسمت آنرا از ریگ تهیه نمود . معمولا ً بهتر است 650گرام کود کیمیاوی مکمل به هر متر مکعب خاک گلدان اضافه نمود هنگامیکه اولین دو برگ حقیقی ظا هر گردید ، 10 الا 20 روز پس از کشت تخم ، نها لها در بهترین مرحله برای نهال کردن در بستر ویا ظروف گلدانی هستند . نباتاتیکه در گلدان یا به طور خطی کشت شده اند دارای امتیاز باقی نگهداشتن بیشتری ریشه های خود کشت در مزرعه هستند . لیکن قیمت آنها بیشتر از آنهای است به فاصله 7.5 تا 10 سانتی متر از یکدیگر در بستر های green house  پرورش میابند و تعداً در مزرعه همراه باخاک کشت میگردند . گلدانهای نهال در خاک فرو برده میشوند تا از خشک شدن زیاد ی آنها جلو گیری بعمل آید . چند روز قبل از منتقل کردن نباتات بزرگ از قوریه به مزرعه ، آنها را با خاک بصورت مربع های بصورت یک بیلچه مربعی شکل تقسیم مینما یند . هنگام نها ل کردن هر نبات همراه با یک مکعب 7.5  تا 12.5 سانتی متری از خاک  اطراف ریشه هایش بیرون کشیده شده نهال میگردد .نباتات را باید به اندازه متوسطی چند ساعت قبل از نهالی کردن آب داد ، تا ازپژمردگی آنها در طی نهال کردن جلو گیری گردد . همچنین آبیاری نمودن خوب کشیدن نباتات را از گلدان آسانتر نموده و از جدا شد ن خاک از ریشه های نبا تات گلدانی و یا تقسیمات شده جلو گیری مینماید . پس از اینکه زمین کاملا ً آماده گردید ، آنرا در هر دو جهت علامه گذاری مینمایند وبا یک قلبه کو چک قلبه کرده که در آن نباتات نهال میگردند . نباتات کوچک گلدانی غالبا ً با بیلچه مخصوص نهال میگردند ، ماشین های نهال کاری  را میتوان جهت نهال کردن نباتاتیکه خاک اطراف ریشه های آنها را احاطه نکرده بکار برد . فواصل کشت نظر به محل و روش کشت از45 تا 120 سانتی متر در ردیف های که از 105 تا 180 سانتی متر از یکدیگر فاصله دارند متغییر میباشد . هنگام نهال کردن نباتات لازم است که خاک اطراف ریشه ها باتوده ریشه ای همراه با خاک فشرده گردد . اگر خاک مرطوب نباشد باید آنرا آبیاری کرد پس از آنکه آب فرونشست خاک سست را باید چنگک کشید یا توسط ماشین قلبه زمین را قلبه نمود تا خاک اطراف نباتات هموار گردد .

گلدهی و به میوه نشینی :

   عمل القاح گلها در اکثر ورایتی های امروزی معمولا ً در حرارت روزانه 21 تا 30 در جه سانتی گراد و حرارت شبانه 15 الا 20 درجه سانتی گراد صورت میپزیرد.نظر به درجه حرارت عمل القاح بین 48 ساعت پس از گرده افشانی انجام میشود. در بسیاری از ورایتی ها در صورتیکه حرارت روزانه بالاتراز 32 درجه سانتی گراد باشد میوه گرفتن کاهش میا بد و در حرارت 40 درجه سانتی گراد میوه گرفتن بسیار نا چیز است . گلها در طول روز باز میشوند و آله تأنث به مدت 4 الا 7 روز باز میباشند ، باز شدن خریطه کو چک در داخل خریطه گرده رخ مید هد و معمولا ً با آزاد سازی گرده از خریطه کو چک در حال شگو فائی همزمان میشود . حرارت بالا در تولید گرده زند ه مداخله میکند قدرت جوانه زدن و قابلیت زیست تخمک را تحت تأثیر قرار میدهند ، باد های گرم و خشک میتواند دارای اثر مشابه باشد حرارت سرد و رطوبت بالا باشدت نورپائین ، ریزش گرده را محدود میسازد . در حرارت 15 در جه سانتی گراد یاکمتر از آن ، تشکیل گرده و عمل گرده افشانی به اندازه زیاد ممانعت میشود . علاو ه بر این ، حرارت سرد نیز میتواند قابلیت زیست تخمک را تحت تأثیر قرار دهد . بیشترین دوره های حساس حرارت درهنگام میوه گرفتن در حدود 5 الا 10 روز قبل از باز شدن گل و 2  الا 3  روز پس از گرده افشا نی اتفاق می افتد . شدت نور بالا نزدیک به  سرعت گلد هی در بسیاری از ورایتی ها دارد .در حالیکه شدت نور پائین رشد و نمو را محدود ساخته و علاوه بر آن ، ممکن است گدهی را به تأخیر اندازد.در پرورش بادنجان رومی در جاهای حفاظتی ،زمانیکه شدت نور پائین است و طول روز کوتاه میباشد ، از نور کامل استفاده میگردد.برای تسحیل خوب گرده افشانی ، نباتات و یا خوشه های گل را جهت آزاد ساختن گرده تکان میدهند ،این عمل اغلب توسط باد های ملایم صورت میگیرد . در وقت شروع گلدهی   ،  میوه تبدیل به هد ف اصلی فوتوسنتیزی  ( عمل ترکیب ضیائی ) شده و رشد ونمو کاهش میابد . اندازه مناسب رشد و نمو لازم است پیش از گلدهی به اندا زه صورت پزیرد که نبات قادر به پشتی بانی بعدی نمو میوه باشد.نباتات که دارای نموی کمتر میباشند دارای عمل کرد پاینی خواهند بود ، شدت نور پائین و حرارت های بالای شبانه با عث رشد ونموی بیش از اندازه و نیز بروز رقابت با میوها برای مواد عمل تر کیب ضیائی میشود .علاوه براین شدت های پائین نور و حرارت های شبانه کمتر از 10 در جه سانتی گراد یا بیشتر از 27 در جه سانتی گراد میتواند با عث ریزش زود رس میوه شود .برخی و رایتی ، سازش بهتری را  به حرارت های بسیار بالا و توانائی میوه گرفتن در طی شرایط مخالف را دارا هستند .

ارزش غذایی بادنجان رومی :

ارزش غذایی 100 گرام بادنجان رومی خام و رسیده به شرح ذیل است .انرژی 22 کالری ، پروتین 1.1 گرام ،چربی 0.2 گرام ، ویتامین A 90 واحد ، ویتامین B1 0.06ملی گرام ، ویتامین B2 0.04 ملی گرام ، ویتامین C 23 ملی گرام ، کلسیم 13 ملی گرام ، آهن 0.5 ملی گرام ، سودیم  3 ملی گرام و پوتاشیم 244 ملی گرام میباشد.بادنجان رومی میوه کاملاً شناخته شده در جهان است ، آنها را میتوان به سادگی رشد داد به شرطیکه چند نکته مهم و اساسی که مر بو ط به نیاز آنها است رعایت شوند .بادنجان رومی یکی از مشهور ترین سبزی میباشد درافغانستان و در دنیا اهمیت غذایی زیاد را دارا است ، این سبزی تقریبا ً در تمام خانه ها و باغچه های خانگی کشت میگردد.بادنجان رومی هم بصورت پخته ، تازه وخام و همچنان بصورت رب استفاده گردیده و جزعمده و معمولی غذای روزانه میباشد .

مقاومت به مقابل امراض :

بادنجان رومی به تعداد از امراض قارچی ، باکتریائی و ویروسی بسیار حساس است ، خسارات تا %95 به علت وقوع امراض در بادنجان رومی گذارش شده اند.ایجاد ورایتی مقاوم مهم ترین روش اقتصادی برای کنترول امراض است ، منابع مقاومت به چند امراض شناسائی شده اند مقاومت به بیشتری امراض با یک جن غالب کنترول میشود . مقاومت مرض باکتریائی و لکه برگی باکتریائی بصورت چند جن کنترول میشود ،مقاومت به زخم ساقه ومقاومت کلوروفیل بسیار بایک دیگر همبستگی دارند و در شناسائی نبات با مقاومت کلوروفیل مفید میباشد .بحث در باره همه جنبه های امراض بادنجان رومی ممکن فراتر از ظرفیت های این مو ضوع است ، لیکن کار در این جنبه های مختلف مقاومت به امراض در بادنجان رومی تو سط دانشمند ی بنام  لاکی یاننکو مطالعه شده است .

مقاومت در مقابل آفات :

بادنجان رومی به بسیاری از آفات حساس است Lycoprsicon hirsutum  و glabratum .   Lycoprsicon hirsutum - f   معمولا ً بتعداد از آفات مقاوم هستند به اظهار دانشمند ی بنام  فاراوکندی مقاومت به 16 نوع آفات در نمونه های f . typicum –L. hirsutum ومقاومت بیشتر به 16 آفات در f  . glabratum  - L .hisrtum گذارش شده است .مقاومت به آفات ساقه در بادنجان رومی گذارش شده است ، مقاومت در نوع های وحشی عمدتاً مربوط مویک های بادنجان رومی میباشد در ماده موجود در مویک های غده ای از رشد آفات جلو گیری میکنند ، لیکن نقش تعریف شده مواد فنلی در مقاومت بته های میزبان ثابت نشده است .همچنان حشرات زیادی بته بادنجان رومی را مورد حمله قرار مید هند ، مهمترین این آفت عبارت اند از کرم میوه بادنجان رومی ، کرم ساقه خور، بعضی از انواع کرم شاخه میباشد . نیماتود ها میتوانند مو جب خسارات در بادنجان رومی شوند . بطور مثال : امراض غده ریشه که روی ریشه ای غده های کوچک به و جود میاید یکی از این انوا ع است ، ضد عفونی کردن خاک قبل از کشت تخم در کنترول این آفات بسیار مؤثر است ، کرم های قطع کننده یکی از آفات دیگری رومی بوده که در اکثر نواحی بشمار میاید این آفات تمام ساقه های نبات را در نزدیکی سطح خاک میجوند و مقاومت نبات را کاهش مید هند .آسیب ناشی ا زکرم های قطع کننده پس از یکه کاری کردن بسیار بهرانی است و چنانچه تعداد قابل توجه ازاین کرم ها درخاک موجود باشد بهتر است تا پیش از یکه کاری کردن اقدام به مبارزه و کنترول آنها کنیم .

رفع حاصل :

بعد ازانجام کارهای مختلف برای تولید حاصل ضروری است که میوه ها در هنگام جمع آوری و انتقال به بازار بخوبی جا بجا شوند .در آب و هوای گرم 2 یا 3 بار در هفته میوه ها جمع آوری میشوند ، میوه ها باید با دقت جمع آوری شد ه و درصندوق های محکم قرار داده شوند تا از سایده شدن و خسارات میوه ها جلو گیری شوند . رنگ میوه ها که در داخل یک صندوق قرار میگرند تا حد ممکن یکنواخت باشد تا بتواند مراقبت های یکنواختی  را برای میوه های با خصوصیات یکسان کار کرد ، کاهش کیفیت میوه در حین نقل و انتقال باید به حد اقل برسد . اگر میوه ها قبل از نموی کامل برداشت شوند نسبت به آسیب های ناشی از جا بجائی حساستر هستند ، زیرا پوست محافظ روی سطح میوه به اندازه کافی توسعه نیا فته است .   بعضی اوقات میوه بادنجان رومی همراه با کاسبرگ آن جمع آوری میشود تا مشخص باشد که این بادنجان رومی از نوع قوریه است . پر کردن بیش از حد صندوق یا انبوه شدن بیش از حد میوه ها روی یکدیگر سبب ایجاد خسارات به میوه های قسمت زیرین صندوق میشود .میوه باید اول صبح که هوا خشک و حرارت میوه زیاد نیست جمع آوری شود ، پس از جمع آوری میوه ها به محل سایه و دور از نور مستقیم آفتاب منتقل شود تا حرارت میوه افزایش نیابد ، از وسیله نقلیه پوشش دار برای انتقال حاصل استفاده شود .  تا از قرار گرفتن میوه ها در مقابل نور مستقیم آفتاب ومواجه شدن باهوای خشک جلو گیری شود . 

درجه بندی سیستم بندی بادنجان رومی :

سیستم های متفاوتیکه در باره بادنجان رومی در قسمت های مختلف جهان مورد استفاده قرار گرفته که دربسیاری از نواحی رعایت میشود خیلی رضایت بخش بوده که از این سیستم ها حاصلات قابل ملاحظه بدست میاورند.اصول در جه بند ی بر اساس حدف میوه های آسیب دیده و جدا سازی میوه های خوب به حسب در جه بند ی و بسته بندی ( ازنظر پختگی و جداسازی میوه های خوب وعاری از مرض) میباشد . زمانیکه بادنجان رومی به اساس در جه بند ی فروخته شود دهاقین میتواند پول زیادی رابدست آورند . دهاقین دقیق بخاطر مراقبت ها و موا ظبت های که در آن تولید عملیات پس از برداشت حاصل با کیفیت بالای خویش بعمل آورده اند . فواید بیشتری بدست میا ورند ، روش های بسته بندی در قسمت های مختلف جهان متفاوت است .صرف نظر ازخود درجه بندی ها یک برابر همواره آنرا خراب ساخته و قیمت حاصل را پائین میاورد . قسمیکه قبلا ً تذکر بعمل آمد درجه بندی قیمت و ارزش نبات مذکور رابالا برده و دهاقین میتوانند که مقدار زیاد پول را بدست بیاورد.

پروسیس و ذخیره :

بادنجان رومی به چندین قسم پروسیس میگردد که هم بقسم تازه ذخیره میگردد که تو سط چارت ذیل نمایش داده میشود :و هم به شکل رب در کشورهای پیش رفته بادنجان رومی را به فابریکات میفرستند و به قسم رب به با زار عرضه مینمایند ودر بعضی از کشورهای عقب مانده بادنجان رومی را خشک کرده و بعدا ً میده نموده بفروش میرسانند .

 

سیستم جابجاکردن پس از جمع آوری بادنجان رومی های تازه

برداشت وریختن در داخل سطلها    

انتقال بادنجان رومی در صندوقها یا اطاق

انتقال به اطاق بسته بندی


انداختن در داخل آب                                     انتقال سطلها به اطاق به منظور

                                                                    مراقبت شخصی  

شستشوباآب                                                   خشک کردن

گلچین کردن پیش از درجه بندی از لحاظ اندازه

نگاه کردن در مارکیت  

درجه بندی به اساس رنگ، جداسازی وبسته بندی میوه های رسیده  

درجه بندی از لحاظ اندازه

بسته بندی  

بارگیری وانتقال .

مارکیتنگ :

بادنجان رومی را متوان تنها برای مدت نسبتا ً کم در مارکیت نگهداری نمود . بهترین درجه حرارتیکه در آن خساره میوه ها احتمالا ً رخ نمی دهد و میوه پخته میشود بین 12 و15 درجه سانتی گراد است اگر میوه هنگام چیده شود که حصه چهارم آن رسیده باشد و د رمارکیت که بخوبی تهیه و رطوبت نسبتی کم و در جه حرارت 1 تا 2 سانتی گراد گذاشته شود و میتوان آنرا برای سه هفته مارکیت نمود .جهت مصارف خانگی چیدن میوه سبزنارسیده وعار ی از مرض قبل از یخ بندان ذخیره کردن آن در مرطوب ترین جای یا خانه و جدا ساز از بین آنها یک روز در میان ویا دوروز در میان یک تأمین تدریجی از میوه های رسیده را برای حدود یک ماه مینما یند . سریع ترین تغیررنگ در حدود 20 درجه سانتی گراد است . بادنجان رومی بقسم تازه و هم بقسم رب در فصل های مختلف سال به بازار عرضه میشود . در کشورهای انکشاف یافته بادنجان رومی درجه بند ی گردیده نوع هایکه پوستهای ضخیم دارند در منا طق دور و نوع هایکه پوست نازک دارند به شهر های نزدیک بفروش میرسد .  در کشورهای رو به انکشاف مانند افغانستان کدام درجه بندی خاص برای بادنجان رومی و جود نداشته اکثراً  به قسم خشک و در موسوم تابستان بقسم تازه بفروش میر سانند . که در این اواخر فابریکه تولید رب در شهر ولایت هرات افغانستان به کمک اداره برنامه دفتر خدمات بشر C. R .S  به فعالیت آغاز نموده که میتواند مشکلات مردم افغانستان را حل نماید .این مؤسسه در نظر دارد که در آینده نزدیک 6 فابریکه تولید رب باد نجان رومی را در ولسوالی های ولایت هرات ایجاد نماید تا بتواند از این طریق مشکلات مردم نه تنها این ولایت بلکه یک کشور را کاهش دهد .این مؤسسه با توزیع  نمودن کرت های که برای انتقال بادنجان رومی از محل تولید به با زار بکار میرود ، اقدام نموده و بیش از 10000 دانه کریت را برای دهاقین توزیع نمود .به این تر تیب کشت بادنجان رومی روبه افزایش است ، که به گفته احمدی مدیرترویج زراعت هرات در سال جاری به بیش از 5000 هزار جریب زمین افزایش یافته است . و ی میگوید ما دیگر به رب خارجی که از کشور جمهوری اسلامی ایران وارد میشود نیاز نداریم به گفته ریس فابریکه رب سازی و لایت هرات پیش بینی  میشود که بیش از 4 ملیون دالرامریکا ئی سالانه از این طریق بدست میا ید .