زراعت یا مبارزه با گرسنگی

مقدمه:

انسان های اولیه غذائی خودرا باماهی گیری ، شکارواستفاده ازگیاهای وحشی تامین می کرد.درآن زمان انسان به صورت گروه های کوچک یاجزی درغاربطوری معمولی درنذدیک منابع موادخوراکی ، می زیست وهرخانواده مسول تهیه غذای خود بود باتشکیل اجتماع های بزرگترنیازهاودرنتیجه وظیفه وپیشه های بخصوص وجدید به جود آمد که ایجاب می کرد گروهی ازافراد به کارهای مانند آموزش وغیره پرداخته برای غذای خود وابسته به افراد دیگراجتماع شوند.ازسوی دیگردرمناطق که برای تهیه غذا مناسب بود همیشه تشکیل اجتماع های بشری میثرنمی شد ازاین زمان انسان به فکرافتاد که ضمن تشکیل اجتماع های خود درنقاط مناسب غذای خودرا به جای جمع آوری تولید کند بنابراین درزراعت درتمدن های اولیه به صورت فنی بکاربسیاراپتدای شروع شد. وانسان هاشروع به کشت سبزیجات ، غله جات ، حبوبات ومیوه جات وغیره کردند که ازآن جمله یکی هم شغل باغ داری می باشدکه باتربیه وپرورش میوه های مختلف ازیک طرف بالای سطح اقتصاد خانواده تاثربشترخودرا دارد وازطرف دیگردرمجموع بالای اقتصاد کشور تاثرمثبت خودرا می گذارد که ازآن جمله انارنیزازجمله میوه جات شیرین وپراهمیت می باشد ودرنقاط مختلف کشورما تولید می شود.

تاریخچه :

اناریاPOMEGRANATE نام علمی PUNICA GRANATUMاین گیاه اصلاٌ بومی آسیای مرکزی وغیره است وهزارن سال است که تحت کشت درآمده است .مورخ یونانی ازانار به عنوان یک درخت مقدس یاد کرده است . به این خاطر است که انار به وسیله مبلغان مذهبی ازکشور به کشور دیگربرده شده است وحتًی امروزهم می توان نشانه ازدرخت اناررا درهر دیروکلیسا دید وحال حاضر کشور های مهم تولید کنند ه انار عبارت اند از افغانستان ، ایران ، شوروی سابق ، اروپا ، ایتالیا، اسپانیا وغیره می باشد . ولی درافغانستان سه هزار سال تاریخ دارد که تابحال انواع انارهای وحشی درکوه های دوردست یافت می شود .انار یک بخش از مال التجاره راه ابریشم بود . درنیمه قاره هند انار افغانی شهرت زیاد داشت ودرطبابت نیزاز شربت ودانه آن استفاده می شد وهم چنان برای رنگ سازی استفاد ه می شد خلا صه یک بخش مهم اقتصاد افغانستان را تشکیل میداد. 

اهمیت غذائی وطبی انار.

میوه انار کروی شکل پوست آ ن ضخیم وسرخ وداخل آن تعداد زیادی دانه سخت است که اطراف هردانه را پوش آبدار شرین سرخ رنگ شفاف شیشه فراگرفته است این دانه ها باپوشش آبدار واطراف آنها قسمت خوردنی انار را به عنوان میوه تشکیل می دهد .ولی ازنظر طب صنعتی تمام قسمت های اندام این گیاه مفیده داروی است درهرصد گرام انار سرخ پرآب که اطراف دانه های انار را فرا گرفته است درحالت خام مواد ذیل موجود است . آب 81 گرام فاسفورس 83 گرام پروتین 0.5 گرام مواد چربی 0.3 گرام کاربن هایدرید 16 گرام کلسیم 8 ملی گرام آهن 0.03 ملی گرام سودیم 0.04 ملی گرام ویتامین C 4 ملی گرام.پوست ریشه انار درسرتاسرخاوردور به عنوان داروی موثرکرم کش وهم چنان بر ضد سایر انواع کرم های دیگرموثراست. وهم چنان میوه انار منبع خوبی ازپتاشیم وویتامین های B6 وC  می باشد. این میوه دارای نانن هایی است که اثرقبض کننده دارد ودردرمان اسهال ازآن استفاده می کنند مقدار این تانن هادرگل انار بیشتر است . فلس های موجود درداخل میوه انار درصورتی که درکنار دنداد پوسیده قرار داده شود دندان درد را تسکین می کند. میوه اناراشتهار آوربوده ومصرف آن بوی بد دهان رانیز برطرف می کند. مصرف آب انار نیزهمراه باشکر برای معالجه سینه درد وسرفه مفید است.

خواص بوتانیکی .

درخت یا درخچه انار دارای گل های کامل ومتعلق به جنس PUNICACEAC ونام علمی آن PUNICA GRMATUM می باشد.شاخه های انار میتواند سرماه حدود 12 درجه سانتی گرد را تحمل کند وگل هانیزچون دوماه ازشروع فصل رشد بازمی شوند. معمولاٌ ازآسیب سرماه مسعون هستند . احتیاج سرمای انار بسیار کم است این گیاه برای رساندن میوه نیازبه تابستان های بسیارکم گرم دارد وریشه ها آن می تواند تابه عمق 1-5 M درزمین نفوزمی کند. دربرابری کم آبی بسیار مقاوم است ومیتوانیم آنرا بصورت دایم پرورش داد ولی آب یاری مرتب دربالا بردن مقدار محصول وکفیب آن تقش مهمی دارد. درخت انار می تواند تحت شرایط مساعد حدود 5M ارتفاع پیدا کرده وتا 200 سال عمر می کند برای تولید میوه انجام گرده افشانی که معمولاٌ توسط باد حشرا ت انجام می شود ضروری است وگل های انار ازیک چهارسالگی به بعد بروی شاخچه ها به طول 1تا 20 سانتی متر ظاهر می شود .درهرسال گل ها 40 تا 60 روز یک از شروع فصل رشد در3 تا 4 ردیف یا قطار به توام 10 تا15 روز به وجود می آیند.

انواع انار.

اناردرافغانستان درمناطق مختلف به نامهای مختلف یاد می شود. که با تفکیک درست نام های آنها ر ا معرفی می کنیم.

1- درقندهارسورشکر( شکرسرخ ) 2- سپین شکر( شکرسفید ) 3- شین ( سبز) 4- سور( سرخ ) 5- سردانه ( دانه سرخ ) 6- سفید شیرین ( سپین خوژ) 8 – تاکی ترش9 – ترش سرخ 10 – ترش سفید 11- ترش بیدانه .

I.    درهلمند.1- پته پوستکی 2- کاغدی ترس 3- گرمه 4- سره خوژه 5- حمزی .

II.    دربلخ. 1- زاتی 2- شیروشکر.

III.    درسمنگان 1- پوست عقب 2- سرک 3- کاسگلی 4-سفید نازک.

IV.    درکاپیسا 1- می خوش 2- کیچه ترش3- ترس قندهاری 4- بیدانه 5- دانه دار سفید.

شرایط اقلمی ومحیطی .

 عکس العمل درختان میوه به عوامل محیطی به دلیل چند ساله بودن ونحوه رشد آنها تا حدودی باسایر گیاهان متفاوت است ازآنجا یکه درختان میوه یک ازبالغ شدن حجم زیاپیدامی کند وباید با فواصل به نسبت زیادی ازیکدیگر کشت شوند.که درنتیجه باید کوشش شود تامحیط کشت گیاه هان از بترمناسب باشد . مهمترین عوامل محیطی که نحوه رشد ومیزان محصول یک درخت را تعین می کند عبارت از .

1-  سرماه وگرماه – همانند سایر گیاهان درختان میوه برای رشد وتولید محصول یک دفه گرماه وسرماه مناسب برای خودضرورت دارند.

2-   نور- ازمایش های مختلف ثابت کرده بجزازتعدادی محدودی نباتات سایر میوه ها برای گل دادن به طول روزضرورت دارند وخاص نیستندوتنها اثراین عامل روی آنها کمتریا بیشترکردن دوره سنتزدرهرروز می باشد برخلاف طول روز شدت نور دررشد وباروری درختان بسیار موثراست.

3-   موقعیت محل – مجموعه تمام عوامل عرض جغرافیای ارتفاع ازسطح دریا مقدار شیب زمین موقعیت محل را تشکیل مید هد. که این عوامل جغرافیای به درجه اول روی سرجای محیط ودردرجه دوم روی شدت نور است.

4-  خاک- بیشتردرختان میوه به ترکیبات خاک حساسیت زیادی نشان می د هند واگر خاک دارای ترکیبات خوب عمیق وزهکش کافی بوده وازPH مناسبی نیزبرخوردارباشد. بخوبی درآن رشد کرده محصول کافی تولیدخواهد کرد.

5-   آب – براساس یک قاعده کلی هرگاه منطقه دارای بین 700 ملی باران سالا نه باشد برای پرورش درختان میوه بصورت دایم قناعت بخش است . وهم چنان آنکه کمتراز500 ملی متربارندگی داشته باشد نیاز به آبیاری مرتب درسراسرفصل رشد نموی دارند.

طریقه تکثیر.

معمولاٌ دانه های اناررا درکرت آماده کردن بردیف می کارند پس ازیک سال که نموکرد آن را به قوریه دیگری می برند.ودرسه سالگی به جای دائمی انتقال می دهند. برای قلمه زدن درخت انار درماه دلو شاخه های به درازی سی سانتی متروقطع نیم سانتی مترانتخاب می کنند ومی برند ودرخاک های ریگی نمدار فرومی برند به طوری که دوسه چشمه آن بیرون بماند وقتی شاخه ها ریشه زد دربهار نهال هارا بجای دائمی می برند.سال بعد وقتی درخت جوانه زدن آن شاخه بری می کنند وآرایش می دهند وشاخه های بیخ جوش زیاد آن را می برند تامیوه اش زیاد تر می شود.هرگاه بخواهند درخت را پیوند بزند نهال را به فاصله سی سانتی متر ازکف زمین قطع می کند پس ازآن که شاخه داد سه چهار شاخه قوی ازمیان آنها انتخاب می کنند وپیوند شکمی یا تی پیوند یا(T ) پیوند می زنند.

جمع آوری وشرایط نگهداری .

 جمع آوری انار وقتی است که میوه پخته شده باشد صورت می گیرد تحقیقات که درسال 1984 توسط ( بن آری ) نشان مید هد که میوه انار قبل از مرعرد آن جمع آوری شود مقدار تیزابیت آن بلند رفته ومواد جامد قابل حل آن کاهش می آبد.برعلا وه نواقص مزه پوست ورنگ آن تغیرمی کند. هم چنان تحقیقات که درایران صورت گرفته نشان مید هد که درانواع انار مواد قابل حل وموجودیت تیزاب ها تفاوت دارد. وقتی جمع آوری وقتی است که 16.5% مواد جامد و1.5% مواد تیزابی درآن وجود داشته باشد اما این اصول درافغانستان موجود نبوده جمع آوری بعد از رسیدن انار دراواخر تا بستان و ماه میزان صورت می گیرد .هم چنان شرایط نگهداری هرنوع میوه درذ خیره گاه ها ازروی مطالعات علمی به اثبات رسیده شده که کدام نوع میوه درچی نوع شرایط باید نگهداری شود. که برای نگهداری هرنوع میوه جات بعداز برداشت آن درحفا ضت خانه ها روی درجات حرارتی وسردکن ومعتد ل کننده نگهداری می شود .مثلاٌ انار درزخیره روی درجه حرارت 1-3 درجه سانتی گریت ورطوبت نسبتی آن 95% وعمر نگهداری تقریبی درافغانستان 2- 4 ماه می باشد روی این اساسات نگهداری انار درمناطق تولیدی محصول انار این اصول رایج نبوده وبه قسم عتعنوی ازمدت های قبل تا حال نگهداری شده وضمناٌ برای پلا نیزه شدن این اصل به وسایل لازم ضرورت است.

سورت ودرجه بندی انار.

 تاکنون هیچ سورت ودرجه بندی اناردرشرائیط فعلی افغانستان وجود ندارد. تنها انارترکیده وگندیده جدشده وبقیه به اندازه به لحاظ نوع اناریعنی انارقندهاری وبیدانه جدابه فورش میرسد. امارنگ انار، سائیزانار، سلا متی ظاهری ودیگرمشخصات عمده آن درنظرگرفته نمی شود.اناردردو مرحله باید درجه بندی گردد. یکی هنگام جمع آوری آن ودیگری هنگام بیرون کردن آن ازذخیره گاه ها. انارپس ازرفع حاصیل درکارتن ها سبده کریت ها به سائیزهای مختلف  به شکل مناسب به فروش میرسد. درجه بندی مناسب وبهترانارهم از خرابی جلوگیری میکند. وهم موجب جلب وتوجه م مشتریان می گردد. بهترین نوع درجه بندی این است که اناربشکل یک یاچند قطار گذاشته شود وبه هراندازه که در جه بندی اناردرست باشد به همان اندازه ازضایعات جلوگیری می شود. ودربازار های تجارتی به ارزش وبه کفیت بالابه فروش می رسد.

طریقه نگهداری انار.

درموردنگهداری میوه جات وسبزیجات دردهه اخیر درکشورهای انکشاف یافته وصنعتی پیشرفت های چشم گیری به میان آمده است تقریباٌ 90 % محصولات درجاهای سرد نگهداری می شود این کشورهای پیش رفته براهمیت فضیالوژیکی محصولات پی برده ودرمورید نگهداری میوه جات وسبزیجات تحقیقات گسترده انجام داده اند. اما متاسفانه باید گفت که درافغانستان نگهداری محصولات زراعتی با استفاده ازروشهای کهن ومحلی صورت گرفته وضایعات زیاد داشته است که ما میتوانیم محصولات مختلف اناررا که به صورت بهتردرجاهای سرد نگهداری کنیم.هم چنان محصولات درافغانستان معمولاٌ درانبارهای عادی نگهداری می شود به خاطراینکه ازمیزان ضایعات درانباهای( گدام) کاهش پیداکند. باید انارترکیده گی وگندیده آنرا دور نمایم روش دیگری که معمول است حفرزمین که عمق آن85 cm وقطرآن 3m وطول آن به اساس ضرورت انتخاب می شود. که درنتیجه شکل یک کانال را به خود میگرد که دراین کانال به فواصل معین هواکش ها نسب میگردد. ودربالای انارعلف ویا کاه انداخته می شودتااینکه ازهوای سرد درامان باشد چون دراین روش نمیتوان درجه حرارت درجه رطوبت را کنترول کرد بناٌ بازهم ضایعات زیاد داشته وهم کفیت ظاهری انار پاین آمده پوست آن خشک ورنگ آن نامطلوب ونا خوش آیند بوجود میاید .