تشکیل باغ و گذشتاندن ردیف و قطار در باغ
مقدمــــــــــه :
افغانستان یک کشور زراعتی است که میوه وسبزی قسمت مهم باغداری را تشکیل مید هد.یک سکتور مهم زراعت به حساب میرود ودر اقتصاد ملی کشور رول بسزای دارد در نیمه ای اول سال 1350 ه ش صادررات میوه های افغانستان در مجموع صادرات کشور ، بیشتر است %37 سهم داشته بشمول بته های طبی ، در مجموع صادرات کشور ، و %100 ، تقریباً %45 را تهیه میکرد میوه ها در افغانستان به پیمانه های وسیع تجارتی پرورش میابند .در پرورش میوه های افغانستان ، تکنالوژی عصری بکار نیفتاده ، بازهم میوه های زیاد تولید میشود .زیرا اقلیم و آب و هوای افغانستان ، برای تولید میو ه بسیار مساعد است . میوه ها خصوصا ً میوه های برگریز به اقلیمی ضرورت دارند که در تابستان هوا خشک و از طرف روز آفتاب فراوان داشته باشد . و زمستان نسبتاً سرد باشد . در ختان میوه از گل کردن تا پخته شدن میوه به رطوبت و هوای بارانی حساسیت دارند . بعنی به امراض گوناگون و فنگسی مصاب میگردند ، خو شبختانه افغانستان همین طور اقلیم دارد که در تابستان هوای خشک و گرم می باشد ، باران نمی بارد ، آفتاب فراوان میباشد و زمستان بدون تکنالوژی جدید زراعتی هم ، میوه ها به پیمانه بزرگ تجارتی پرورش میابد میوه ها در افغانستان در تمام ولایات پرورش میشود .مگر در بعضی از ولایات در مفایسه با و لایات دیگر بیشتر پرورش و تو لید میگردد . بطور مثال در ولایت کندهار ، هرات ، ارزگان ، زابل ، غزنی ، وردک ، پروان و غیره در مقایسه با دیگر ولایت شهرت زیاد دارند .
تاریخچه باغبانی دردنیا:
تاریخ بشربراساس داستان انسان گرسنه درجستجو غذابنیان گذاری شده است.طبق van'loon 1945 حدودی یک میلیون سال پیش تقریباً 125000 یکصدوبیست وپنج هزارنفرروی کره زمین سکونت داشتند . که ازاین دوره آثاربدوی کشاورزی مینی استفاده ازبیلچه های سنگی به دست آمده است. به تدریج باافزایش جمیعت وپراگندگی آن درنقاط مختلف گره زمین درده هزارسال پیش تعداد کل جمیعت های پراگندگی درسطح زمین تقریباًبه (3)میلیون نفررسید. بشردرحدودده هزارسال قبل بااهلی کردن حیوانات وگیاهان مهمترین حادثه درتاریخه تکامل بشری macneish 1964 بنیادی برای کشت وزرع دردنیا پایه گذاری ومتعاقب آن زراعت جانشین شکارشد. باید دانست که درهیج مرحله ازتاریخ ازجمع آوری مواد گیاهی خودراکی کاملاٌ صرفنظرنشد است وهنوز هم بسیارازنقاط دنیاگیاهان خودروی محلی ازنظر تامین غذا حائزاهمیت است .به عنوان مثا ل می توان ازجنگل های پسته خودرودراطراف ولایت بغلان ودربعضی ازنقاط دیگری افغانستان ،جنگلهای زردآلووحشی درترگیه وبوته های زارهای خودروی زغال اخته آبی blueberry درامریکا رانام برد.مطالعه سنگ نوشته ها حجاریها واسناد تاریخی نشان میدهند که فن باغبانی اززمان های خیلی دوردردوران عهد عتیق تاپیدایش اولین تمدن وجودداشته ودراین زمان توجه خیلی زیاد به درختان میوه مبذول شده است .به تعدادی زیاد ازورایتی های درختان سیب اشاره شده است .درزمان حکومت شارلمان ازچندین ورایتی های سیب ،گلابی،گیلاس وآلونام برده شده است متعاقب آن دوره مبهم وتاریک قرون وسطی فرامی رسید،درین دوره ابهامات وتاریکی ها درکلیه قسمت های تاریخی وجوددارد. .درحدودی 3500 سال قبل ازمیلاد مسیح ،مصریان قدیم به ایجاد سیستم های آبیاری پیشرفته واستفاده ازگیاهان داروئی وعطری معتدد آشنائی داشته وتعدادی بسیار ازگیاهان باغبانی راازآن جمله خرما،انگور،زیتون ،انار،لیمو،انجیروازسبزیها تره،پیاز،کاهو،نعناع ،تربچه،کاسنی ،بادرنگ،عدس،سیروانواع خربزه راشناخته وکشت می شود.ازقرن چهارم میلادی باآغازرسانه هادراروپا،اروپائیان بااستفاده ازکشفیات واختراعات دانشمندان اسلامی به تجدید حیات علوم وفنون مختلف برداختند وکشاورزی وباغبانی نیز ازین چریان انکشاف نمایند بخصوص درایتالیاه وفرانسه باغبانی پشرفت فراوان نمود.
پلان وغرس نهالی درباغ میوه
نکات اساسی برای احداث باغ:
1- انتخاب نوع نهالی:فکرشود که کدام نوع میوه ها درمنطقه نتیجهء بهتر داده وبرای فروش آن مارکیت اطمنان بخش موجود است وبه صورت عموم باغداران آن منطقه موفقانه غرس شده است.به عبارت دیگر فکر شود که کدام نوع میوه ازنظر افتصادی مضیر بوده وفایده بلند ترخواهد داشت. درحال حاضر درمناطق سرد سیر یکه در زمستان برف دارند میوه های پر ارزشتر عبارت اند از گیلاس به درجه اول وبعد ازآن باالنوبه زرد آلو ترجیحاً ازنوعیکه خشک میشود. سیب، بادام، انگور، آلو، ناک، شفتالو وغیره.
2- رعایت شرایط محیطی:توافق محیطی درمنطقه باید دقیقاً مراعات شود، اگرچه طوریکه فوقاً ذکر شد گیلاس عاید بلند ترین دریک منطقه خواهد داشت مگر درخت گیلاس درجوانی ازسیب وزرد آلو نازکتر بوده ویخبندی شدید را پائین تربوده ویخبندی زمستان درآن ساحات شدید میباشد. درساحات بنابراین احداث باغ گیلاس درساحات در پست توصیه نمیشود. زرد آلو وبادام میدهند، ازجمله انواع سیب نوع Sammr درمقابل یخبندی مقاومت زیاد تر دارد.درین مورد معمولترین کارآن است تاباغبان همسایه وهمجوار( در حالیکه موجود باشد ) مشاهده وملاحظه گردیده وعواید آنها مطالعه شود. اگر باغات درآن ساحه موجود نباشد درآن صورت باید ازیک نفر مجرب مشوره خواسته شود. مشوره خواستن درین موارد حایز اهمیت زیاد میباشد زیرا بدین ترتیب نه تنها در مورد اینکه چه قسم میوه در آن ساحه موفق خواهد بوده بلکه راجع به چنین آن میوه معلومات کافی حاصل شده نمیتواند. درخت گیلاس وبعضی درختان دیگر مانند چارمغز که ازیخبندی شدید زمستان درسه سال اول صدمه می بینند، وقتیکه مسن ترشود مقاومت شان درمقابل یخ بندی زیاد تر میگردد ومیتوانند تاسردی زمستان را متحمل گردند، بنابرآن نسبت عاید مزید گیلاس بعضی باغداران ترجیع میدهند تا درجاهای سردهم گیلاس غرس کرده ودرزمستان برای چند سال اول نهال هارا دروقت یخبندی بپوشانند تا ازشدت سردی متضرر نگردند.
3- ضرورت به سردی زمستان:میوه های برگ ریز درزمستان به یک تعداد معین ساعت های سرد ( تحت 47 درجه سانتی گرید فارنها یت ویا 5 درجه سانتی گراد ) ضرورت دارند تا بتوانند میوه تولید کننده: درجای هایکه سردی زمستان به اندازهء لازم وبرای مدت کافی به وقوع نپیوندد اکثر نهالی های این قبیل میوه ها اگر چه بزرگ میشوند مگر میوه نمیدهند انواع معمولی سیب ازقبیل Golden Delicioas, Red Delicious به دراز ترین مدت سرای ( حدساعت ) احتیاج دارد.بصورت عموم سیب های که به مدت زیاد سردی ضرورت دارند، ازقبیل اکثر اقسام مروجه زردآلو ، اکثر اقسام بادام وگیلاس درجاهایکه زمستان برف نشود میوه تولید نمیکنند.میوه هایکه به 300 – 500 ساعت سردی زمستان ضرورت دارند، درجاهایکه در زمستان دویاسه مرتبه برف شود اگر چه درظرف یکی دو روز ذوب هم گردد میوه میدهند بعضی اقسام بادام زردآلو که به مدت کمتر سردی ضرورت دارند درجاهایکه برف نشود هم میوه میدهند.
4- انتخاب انواع میوه: درین مورد هم توصیه میشود تا باغان همجوار مشاهده گریده ودیده میشود که کدام نوع میوه عاید زیاد ترین میدهد. درحالیکه باغات درآن ساحه موجود نباشند باید از متخصصین واهل تجربه مشوره گرفته شود. درحال حاضر انواع ذیل برای تجارت توسط باغداران غرس میگردد.درساحات لوگر، وردک، غزنی، کابل، شمالی ( بعضی ساحات بین کابل وچاریکار) کاپسا، بامیان وغوربند سیب ، زردآلو، بادام وگیلاس غرس میشود که انواع هریک ازینها ذیلاً نام گرفته میشود:
- سیب انواع گولدن رلشینس، ریدریشینس گالاد سمراید.
- زرد آلو ازانواع امیری، قیسی وبعضی انواع دیگر.
- بادام ازانواع Nonperil
- آلوبالو ازانواع Bing
5- القاح یاعملیه نطفه بندی: اگردرختان میوه درگلها خود هردو تأنیت وتذکر را دارندو باوجود اینکه هردوی این آلات درعین گل موجود است ان اله تذکر یک درخت وموجب تشکیل میوه میگردد. بنا برآن اقلاً دوجنس ازعین میوه دریک باغ باید غرس شود تا تولید حاصل آن یقنی گردد زردآلو وسیب گولدن- ریشیس ازین امر مستثنأ میباشند. وضرورت به جنین دوم برای تولید حاصل ندارند. میتوان نتها گولدن ریشس خود القاح بوده ودرعین زمان میتوان تا درختان سیب دید ریشس را هم القاح نموده ویا رد کند به همین دلیل سا تکه باغداران سیب گولدن ریشس را بارید – ریشیس درعین است که یکی غرس مینمایند. نازل میباشد.به صورت عموم باغداران دویا سه قطار دید ریشس و یک قطار گولدن ازنوع القاح کننده را لازم داند باید آن را به شکل پراگنده به تناسب یک گولدن ریشس به مقابل هئیت دیدد- یسیس غرس کند.ازآلو خود القاح بوده وبه جنس دوم آن ضرورت نیست تا به جنس اصلی مخلوط غرس شود: مثلاً اگرجنس مطلوب زردآلو امیری باشد. تنها همین جنس به صورت خالص غرس شده میتواند. درحالیکه هرچهار نوع گیلاس درعین باغ غرس گردد تمام شان بصورت قناعت بخش القاح میگردند. انواع چهار گانه عبارت اند از:Sweel hear , chellon lapin Bing دربعضی میوه هردو حالات تأنیث وتذکیر درعین درخت موجود نمیباشد، بعضی عده ئی دارای آله تأنیت بوده وعده دیگر آله تذکیر دارند. مثلاً: پشتهء خرما وکید ازهمین قبیل اند درغرس اینگونه میوه ها یک عده تنهای سردربین هرهشت الی ده درخت ماده غرس میگردد.
6- فاصله بین درختان: نورآفتاب وبرگ درخت دو عامل عمده در نمو وحاصل خیزی درخت میباشند. برگ درخت برای نشوونمو وتولید میوه آماده میسازد ودرحالی این عملیه را انجام داده میتواند که رنگ آن بیشتر باشد ونورآفتاب به آن برسد مثلاً: اگر دوبرگ دریک درخت سروزیر واضع باشند طوریکه برگ بالای روی برگ پائین سایه افگنده باشد درهمچو حالات فعالیت برگ زیر به قدر نصف فعالیت برگ بالا درساختن غذتا میباشد وهگذا اگر برگی به زیر دوبرگ ویا اضافه تراز آن واقع باشد فعالیت غذا سازی آن به همان تناسب کم میگردد. بنا براین هرقدریکه درخت زیاد تربرگ داشته باشد ( مشروط به اینکه برگها طوری قرار گرفته باشند که اندازه کافی از نور آفتاب بهرمند باشند).به همان اندازه زیاد تررشد نموده وحاصل بیشتر میدهد. به همین اساس گفته میتوانیم که هرقدر ساحه درختان یک باغ بیشتر سایر داشته باشد به همان اندازه حاصل باغ مذکور زیاد ترخواهد بود. زیرا این حالت به بعضی آنست که قسمت کلی شعاع آفتاب توسط برگ ها گرفته شده وبه همان تناسب قدرت غذائی سازی یکدیگر سایه افگنده وعلاوه برآن دربین قطار ها باید فاصله لازم برای شاخه بری چندین میوه روایاشی به سیستم مستطیل تبدیل شده است. در سیستم مربع فعالیت زمین بیشتر میباشد.تعین فاصله صحیح مهمترین عوامل درتزیید حاصلات میباشد. بدین معنی که اگر فاصله بین درختان از اندازه لازم زیاد باشد زمین ضایع میگردد واگر برعکس این فاصله از اندازه لازم کمتر باشد شعاع کافی آفتاب به برگها نمی رسد واین امر موجب تقلیل کمیت وکیفیت میوه میگردد. درختان که درسایه بوده ومقدار کافی نورآفتاب به آنها نرسد، میوه آنها ازنگاه رنگ ، مزه وکیفیت نگهداشته قابل پسند نمیباشد. نوع خاک درتعین، تکثر ونموی درختان رول عمده دارد.خاک دومی که بسیارنذ دیگی نباشد درختان قویتر تولید میکند وبرعکس خاک گلی به صورت عموم درختان ضیف تروخورد تر به وجود میاورند بهتر ین رهنما برای تعین فاصله عین درختان فاصله بین درختان نوع میوه مطلوب این است که باغات همجوار مشاهده گردیده وبه ملاحظات آن فاصله مناسب تعین وتطبیق گردد. فارمول عمومی که برای هر باغدار ودرهر ساحه قابل مناسب تعین وجود ندارد. درین مورد هم مشوره متخصصین وباغداران با تجربه همجوار دارای ارزش زیاد میباشد.
فاصله کاشت:
هدف اصلی دراحداث باغات میوه ،توسعه حد اگثرباروری درحداقل زمان درهر هکتارزمین می باشد. دراین مورد شرایط اقلمی منطقه ،نوع خاک ، نوع پایه وعملیات زراعت دخیل می باشند. درباغات میوه احتمال داردازپایه های قوی برای تولید درختان استاندارد ویاپایه های ضعیف برای احداث باغات باسیستم کشت متراکم استفاده شود. درانتخاب فاصله مناسب کشت رشد نهائی درخت میوه نسبت به شرایط ذکرشده گرفته می شود.قدرت رشد رویشی ذاتی درخت درنوع پایه نیز ازعوامل مهم درتعیین فاصله کشت درخت میوه می باشد.فاصله کشت درختان میوه باید طوری انتخاب شودکه کنترول آفات وامراض وعملیات زراعتی به راحتی انجام گیرد. دریک هکتار زمین ،نسبت به رقم ،عمق وحاصلخیزی خاک برروی پایه های قوی معمولاً درحدود 400-1000 درخت وبرروی پایه های ضعیف درحدود 1700-3000 درخت کشت می شود.
روش احداث باغ:
روش احداث باغ می تواند به صورت کشت مربع .مستطیل ویامثلث باشد درروش کشت پجلوکاری می توان دروسط هر مربع یک پایه گرده زا برای گرده افشانی درختان میوه درنظرگرفته روش کشت مربع برای مناطق گرمسیری که تابش آفتاب بیشتر است ،مناسب میباشد . دراین روش کشت ، درختان میوه درهنگام صبح وبعد ازظهربیشترین سایه اندازه گیری راروی همدیگر دارند ازمعایب طرح مربع ،اتلاف فضاوحذف کار آمد درختان موقت میباشد که درطول ردیف های کاشته می شوند طرح مستطیل ر ضایت بخش تر از طرح مربع بوده وازفاصله بین ردیف های کاشت به منظوری کار آمد ترین استفاده اززمین برای درختان موقت استفاده می شود .درطرح مستطیل می تواند به باروری زود تر درختان میوه رسید وروش کشت مناسب درمناطق سردسیرمی باشد درکشت مستطیل ،درختان دایم ازهمدیگر فاصله بیشتری دارند. فاصله درختان درروی ردیف های کمتر از فاصله بین ردیف های کشت می باشند وبین طول مستطیل درختان موقت راکه زودتر بارمی دهند،درنظر گرفته می شود وبعدازمدتی که ازدحام حاصل می شود ،درختان موقت حذف میگرند. این نوع روش کشت را میانه کاری نیز مینامند.ازمزایای کشت مستطیل نسبت به کشت مربع ،حذف متناوب درختان هر ردیف می باشد. که می توان جهت حرکت ادوات مکانیزه را تغیرداد زیرا با حذف درختان موقت ،فاصله اضافی درهرردیف حاصل می شود. این موضوع زمان قابل اجرامیباشد که فاصله درختان روی هرردیف بیشتر از نصف فاصله بین ردیف های کاشت باشد.درزمین های شیب دارازروش های تراس بیدی استفاده می شود .جهت تراس های +عمود برشیب زمین می باشد . درشیب های کم ، عرض تراس ها بیشتر ودرشیب های تند،عرض تراس ها کمتر درمظر گرفته می شود . زمین های باشیب (4) درصد برای احداث باغات موه مناسب است . درشیب های بیشتر از15 درصد امکان احداث باغات موه وجود ندارد .امروز برای رسیدن به حد اکثرعمکرد درواحد سطح ازسیستم کشت متراکم استفاده می شود . دراین روش پایه ها ی درختانی که رشد ضعیف دارند به کاربرد می شوند. بدین ترتیب به واحد سطح زمین امکان کشت بیشتر درخت وجود دارد. درروش کشت متراکم هزینه های ثابت اولیه بیشتر می باشد. زیرای بستون های بتونی ،سیم کشی روی ردیف ها ی کشت برای هدایت درختان موه نیاز می باشد.چنان که قبلاً نیز ذکرگردید. کشت متراکم علاوه بر این که موجب افزایش عمکررمی شود .درضمن زود به بارنشستن درختان موه نیز ازمرایای دیگراین سیستم کشت می باشد . درروش کشت متراکم امکان استفاده ازادوات مکانیزه هرس، مبارزه به آفات وامراض وبرداشت میوه به راحتی انجام می گیرد درکشت متراکم ازروش پرچین برای هدایت درختان میوه درختان میوه استفاده می شود.
پیاده کردن نقشه باغ:
برای کشت منظم درختان میوه نیاز به گونیا کردن زمین بوده وبرای این منظوریک خط مبنا که می توان کناریک جاده ،رود خانه ویا ردیف کشت درخت باشد . درنظر گرفته می شود .برای احداث خطوط کشت وفواصل بین ردیف های کشت طناب های گره دار برده می شود . برای ایجاد خطوط کشت عمود ازمثلثی به نسبت 3:4:5: استفاده می شود. برای این منظور ازطناب های که طول آنهای 30،40 و50 متر است می توان استفاده نمود طناب 40 متری درامتداد خط مبنا گذاشته شده وسپس طناب 30 متری با زاویه 90 درجه قرای داده می شود وبلاخر ه از طناب 50متری برای بوجود آوردن مثلث قایم الزاویه استفاده می شودوخطوط عمود ی برخط مبنا باطناب30 متر ایجاد می شود . درفواصل معین ایجاد شده ،چاله کنده می شودو معمولاً نهالها ی درخت دردوره استراحت به چاله ایجاد شده انتقال داده می شود. کشت نهال ها درمناطق سرد سیری دراوایل بهار ودرمناطقی که خطر سرما وجود نداردمی توان دراواخر فصل رشد ایجان داد .درچاله های ایجاد شده ، ازخاک سطح همراه باکود دامی وکود های ازته استفاده می شود. نهال های ریشه دار قبل ازکشت آرایش ریشه می شود. ریشه های شکسته ،زخمی شده ومچاله شده هرس می شوند. بعد از کشت ،حذف شاخه های واضافه نهال ها ی ضروری می باشد. شاخه های باقی مانده درزرد الو،آلو،بادام وگوجه ازارتفاع 40-50 سانتی متر قطع می شود. درگیلاس ،سیب وگیلابی به حذف قسمتی از نوک شاخه های اکتفامی گردد.
فاصله درختان :
درکشوری مادربعضی نقاط درختان رادرفواصل کم وبه طوری نامرتب ودرهم می کاشتند ودرنتیجه این بی نظمی درختان باشکل نا منظم وبلند وبدقواره حاصل می شدکه محصولات بسیارکمی می داد. باید دانست که درختان احتیاج به نورحرارت آفتاب برای رشدونموی خودونیز موادی غذائی وفضای کافی درخاک برای رشدونموی ریشه وسایرقسمت های آن دارند. پس کشت درخت درفواصل کمتربطوری نامنظم مانع برآورده شدن نیاز درخت درنظرنورحرارت وموادی غذائی فضای کافی برای ایجاد شاخ وبرگ شده ازنظراقتصادی بهیچوجه مقرون به صرفه نیست . درتعیین فواصل درختان عوامل مختلف به شرح زیرموثرند.
الف: - رشدونموی درخت :بعضی اردرختان میوه مثل چارمغز-زردآلووگیلاس درنتیجه رشدزیاد فضای زیاد تری رااشغال می نمایندویابه فاصله بین آن ها بیشترباشد.
ب:-شدت ویاضعف تابش نورخورشید:درنقاطی که هوای اغلب ابری بوده ویارطوبتی است طبیعاً نورخورشید به مقدارکافی به درختان نمی رسد. پس یابد فاصله درختان رادرچنین مناطقی زیاد ترگرفت وبرعکس درمناطقی مانند جنوب کشوری ماکه نورحرارت می رسد وباعث سوختن برگ وگاهی تنه درختان می شودیابد درختان درنذدیک به همدیگرکاشت ویاآن هارادرپناه درختانی مثل نخل واکالیپتوس قرارداد.
ج: - نوع خاک: درنتیجه تجربیات معتدد بهترین فاصله برحسب . نوع خاک برای درختان معمولاًتعیین گردیده که اندازه حداگثرآن مخصوصی خاک های حاصلخیز وعمیق وحداقل آن مخصوص اراض نامرغوب ،می باشد.
د:- نوع پایه :- پایه که پیوند به روی آن انجام می گیرد درتعیین فاصله موثراست مثلاًوقت که گلابی برروی پایه به پیوند می شود موجب پاکوتاه شدن گلابی می گردد ودرنتیجه فاصله لازم بین آن ها کمترخواهد بود باپیوند زردآلوبروی زردآلووبادام که درحالت اول یعنی پیوند زردآلوبه روی زردآلودرخت فاصله تنومندشده وفاصله بیشتری می خواهد امادرحالت دوم یعنی پیوند زردآلوبرروی ،بادام به علت کمی جثه درخت حاصله این درخت کمترمنظورمی شود. همچنان پیوند سیب برروی((مالینگ)) موجب یاکوتاه شدن درخت وکم شدن فواصل آن هامی شود.بطوری نمونه فواصل لازم بین درختان میوه ذیلاًزکرمی شود. البته باید بسته به نوع پایه درصورت پاکوتاه باپابلند بودن آن ها وسایر عوامل زکرشده تغیراتی دراین فاصله داده شود.
- سیب وگلابی برروی پایه های بذری . 5-7 متر
- شفتالووآلوبالو. 5-6 متر
- زردآلو. 5-7 متر
-بادام وگیلاس . 6-8 متر
- پسته . 5-7 متر
- انار. 3-4 متر
چارمغز. 10 -12 متر
کشت ورایتی ها ی تلقیع کننده :
درقسمت های قبل اشاره کردیم که بعضی ازنباتات وبخصوص درختان میوه ،برای اینکه گل ها یشان تلقیع شوندودرنتیجه تولید میوه ودانه نمایند احتیاج به گرده گل ازورایتی دیگردارند. دربسیاری ازموادراست که درباغ پیش اریک ورایته اریک نوع درخت میوه کاشته شود تاگل های آن ها بخوبی تلقیع شده وبخصول کافی تولید گردد. مثلاًً دراگثری ارقام سیب دگرگشبی امری ضروری است بدین معنی که برای انجام مراحل عمل باوری ،پولن تنها ازگل دیگربلکه ازرقم دیگرمی باشد . به گلاله های یک گل منتقل شود. لزادرهرسیستم کاشتی که درنظرگرفته می شود. درختان میوه باید طوری کاشته شوند که گرده افشانی به طوری صحیح انجام گرده بدین منظورباید بین درختان ورایتی اصلی که مودرنظرمادراحداث باغ است حداقل یک ورایتی دیگری مناسب نیزبه عنوان ورایتی گرده دهنده به تعدادی کافی کاشته شود. درنموه کاشت درختان طرح ایده آل طرمی است که درآن رقم گرده دهنده .درتمام جهات باورایتی های اصلی مجاورباشد ولی دریک چنین طرح نسبت درختان گرده دهنده به رقم اصلی پیشترازآن می باشد . که درباغ های تجارتی معمولی وقابل قبول است . درحالتی کل ورایتی گرده دهنده می توان بصورت انفرادی درفواصل منظم دربین درختان ورایتی اصلی وباید صورت خطوط وردیف های کامل دربین ردیف های ورایتی اصلی کاشته شود. دراین مودرروش های مختلف پیشنهاد شده که یکی ازاین روش های که درمورد سیب می توان مناسب باشد کشت درختان گرده دهنده به نسبت (1-9)می باشد. (هرسومین درهرسومین خط کشت)بدین ترتیب هردرخت ازیک طرف درمجاورت یک درختان گرده دهنده قرارمی گیردیکی ازدیگرروش های تهیه ،ازدیاد وانتشار پولن عبارت است استفاده ازپیوند ورایتی های گرده دهنده درروی اگثریت وباتمام درختان میوه اصلی برای این منظوراستفاده می شود.
مدیریت گرده افشانی باغ سیب:-
دربسیاری ازباغ های ورایتی عملیات زراعت مشتمل برنتگ کردن، هرس وباشیدن موادی شمیابی ابرداشت درختان دربلوک های خاص ازیک نوع ورایتی کشت می شوند. برای گرده افشانی این درختان ،باید درختان گرده دهنده رادربین ردیف های درختان اصلی درهم 60-120 پادرهم ردیف به همراه ردیف های قرارداده .گیاهان گرده دهنده فضای تولیدکمی به خود اختصاص می دهند ولی تشکیل میوه رابه حد اگثرمی رسانند،بنابراین باید درختان گرده دهنده به تناسب ورایتی درختان اصلی انتخاب شوند. این ورایتی هاباید ازنظرفیولوژی گل باهم سازگاروازنظرزمان بازشدن شکوفه های آن بادرختان اصلی همزمان باشند، به عبارتی باید دانه های گرده موقعتی آزادی شوند که کلاله ،آماده پذیرش آن ها باشد،اگردانه های گرده بامادگی درخت اصلی ساز گاری نداشته باشد،میوه ای تشکیل نمی شوندویااگرتشکیل شود مقداری زیادازآن درمراحل بعدی روش میریزد. برای گرده افشانی سیب لبنانی سرخ می توان ازسیب های لبنانی سفیدیازردبه عنوان درخت گرده دهنده استفاده نموده .ولی سیب های سفیدبه اندازه ورایتی های سرخ به گرده خارج نیازندارد. درحداث باغ های سیب که درختان گرده دهنده به اندازه گافی وجودندارد ،بایدروی تاج هر(3) درخت درهر(3) ردیف یک ورایتی گرده دهنده پیوندشود .وجود یک کندودرهرهکتارباغ سیب نیزمی توان به امرگرده افشانی کمک نماید. علاوه براین چون متوسط دوره گل دهی درانواع سیب (9)روزمی باشد،بنابراین لازم است که دوره گل رفتن ورایتی اصلی وورایتی گرده دهنده همزمان باشد.برای حصول حد اگثرگرده افشانی ،گیاهان زودودیرگرده دهنده رابین ورایتی هااصلی می کارند. بااین کار دانه های گرده فراوان برای ورایتی های اصلی فراهم خواهدشد. دانه های گرده برخی ازورایتی های سیب عقیم است .این ورایتی های ازدیگرورایتی های دانه گرده دریافت نموده ومیوه تولید می کنند اما آنهانمی توانند به عنوان گرده دهنده استفاده شوند. باغداران می توانند به جای ورایتی های تجارتی ازورایتی های وحشی سیب به عنوان گرده دهنده استفاده نمایند قطعات شاخه حاوی گل بریده شده ازدرختان وحشی رامی توان درون سطل آب ودربین ردیف ها قرار داده دراین مودرباید مطئن شدکه رنگ گل ورایتی وحشی بادرنگ گل ورایتی اصلی شبیه هم باشدچون زنبور های عسل قادرنیستند گل های دورنگ متفاوت راملاقات نمایند. زنبورهای عسل ترجیع ،می دهند تاگل های موجوددریک ردیف راملاقات کنند تااین که به صورت متقاطع بین ردیف ها حرکت کنند .این مسئله بخصوص هنگام که کشت متراکم درختان انجام شده است . طرح درختان به گونه است یابد گونه ای کشت می شود. که هردرخت سوم درهر(3)ردیف یک درخت گرده دهنده باشد . هرسه درخت ورایتی اصلی درکنارویاقطاریاعرض درخت گرده دهنده روی یک طرف کاشته می شود.طرح برای کشت درختان گرده دهنده درهر(4)ردیف می باشد. درین طرح یک ردیف ازدرختان اصلی رابه حالت خود رها نموده وتنها وقتی عملی است که درخت گرده دهنده دارای بازاری خوبی باشد. طرح بصورت درردیف درختان گرده دهنده کنار (4) ردیف ورایتی اصلی تعریف می گردد بامی شود. این طرح دارای حداقل کارابی است اگر ورایتی های گرده دهنده واصلی نیاز های شمیائی مشابهی نداشته باشند نظیر آنچه که درطرح های (1-2)انجام شده ،نباید دریک ردیف به صورت مخلوط کشت شوند. درمقابل باید گیاهان گرده دهنده نظیر آنچه درطرح 2و3 دیده شوده درردیف خودیشان به طوری مجزاکشت شوند تابه طوری مستقل موردقبول قرارگیرند. گیاهان گرده دهنده وحشی می توانند برای رشد وبلندی هرس شوند تاجای کمتردرباغ اشغال کنند درین صورت می توان به این صورت 6تا9 درخت درردیف کشت شوند.
دراحداث باغ نقاط آتی لازم است رعایت گردد.
1- انتخاب منطقه: درباغداری طرح پلان صحیح روی تجربه مشاهده ومطالعه باغداری را از سهو خطا باز داشته زحمت ومصارف وی را جبران خواهد کرد: بهترین منبع معلومات دریک منطقه نباتات وبا غداران آنست اگر استفاده هواشناسی موجود باشد. روی یاداشت چندین ساحه آن میتوان وضع منطقه را تعین وتشخیص کرد. درصورت که باغ درمرگز احداث گردد. چون تجارت مردم، توجه موسسات وتجارت آن زیاد میباش وکارگربه تعداد کافی میسرشده میتواند. هرکار ارزان تر نسبت به نقاط دور افتاده صورت خواهد گرفت.دراحداث باغات درجوار سرک های پخته وقریب مراکز تقاضا وتاسیسات زراعتی خوبتر مستفید گردیده وسایل حمل ونقل میسرشده ومصارف تخفیف یی آید.درمنطقه که باغ تاسیس میشود موضوع وضع اقلیمی محل ازقبیل امکانات خنک اثری بردگی دراوایل بهار داشتن شب باده وموجودیت منابع آبی وغیره کنجکاوی شود مده شور که کدام انواع دربرابر سردی مقاومت دارند ویا چطور وچراخساره مند میشوند.
2- وسعت ساحه باغ: وسعت باغ مربوط به ملکیت باغداری، مشاغل دیگری تولیدی وتقاضای دارکتب میباشد: مارکیت های محلی تقاضای محدود داشته محتاج به حصولی مقدار محدود ودوام دار میوه میباشد. که وضع موجوده باغ های عنعنوی را ترمیم میکند. هرگاه باغ قریب مراگز تقاضا باشد ومورد طرف ضرورت فابریکه ویا شتری واضح گردد درآنصورت بهتر است ساحه تجاوز ازسه جریب که حداقل شمرده شده است را دربرگیرد تا انواع محدود پرکیفیت وبا کمیت را احتواکند باغدار میتواند شخص زمین دار یا مالدار هام باشد، که امکان دارد درآنصورت باغداری وجزفعالیت های روز مره اورا تشکیل دهد، وی نصی خواهد ورزید تا از زمین خویش تاوقتیکه باغ سرحال نیامده اتسفاده اعظمی نماید میتواند سبزیها یارشقه وغیره نباتات را بذر وپرورش نماید. درصورتیکه ساحه باغ وسعت پیدا کند بهمان اندازه ورزیده زحمت کش ویا تجربه میشود میتواند درچنین باغها قوه بشری ووسایل تخنیکی شامل بوده سویه اراده یا روانی آن نسبتاً عالی میباشد.
3- انتخاب زمین برای احداث باغ :درخاک های قدری مرطوب سبب وآلو، درزمین های ریگ آمیزخسته سنگی ها ( شفتالو، زردآلو، بادام وغیره ) وناک درودرعنه های خوب نمو نمیکند. زمین باغ باید دارای خاک خوب وشهیق وبدون طبقات چونه بوده وعاری راه باشد خاک آن میتواند سبک متوسط سبک ریگ آمیز باشد.لاکن تهیه گردد تاریگی نباشد.
انواع نهالی های مثمر یکه درکرت های بزرگ به روش بلاک غرس میشوندمی باید دربرابر هرته آنها که محتاج به القاح اند یک قطار ازانواع القاح کننده غرس شود.درساحه های محدود که بمنظور دار کستینک ویارفع احتیاجات فامیل ها انواع نهالی مثمر ی باید غرس شوند که حاصل میوه شان به وقفه ها پخته شود. درغیر آن اگر میوه این چنین درختان به یک وقت معین پخته شوند مارکیت ر ا اشباع نموده که درنتیجه آن قیمت ه تنزیل میکند.پس باید درچنین حالت، انواعیکه بصورت خشک عرضه شده بتوانند انتخاب گردند. درهمه احوالی تقاضا وصادر گسیتک درزمان حال وآینده درنظر باغدار باشد.ناگفته نماید که دربین انواع سیب، گیلاس وآلو به طور خاص تعاملات جنسی درگل شان صورت میگیرد. که بعداز یک تعداد شان مسکی بخود شده وبرخی دیگر به گرده گل نوع دیگر یکه همان وقت گل میکند محتاج میباشد. چی به آنها توافق جنسی دارد. به این اساس گفته میتوانیم که یکی از دلایل غرس کردن تا باغداران بتوانند ازناحیه کم حاصل ویابی حاصل جلو گیری به عمل آورند.ازنوعیت خاک های که درگذشته ازآن یاد آوری بعمل آمده است چنین استنباط به عمل می آید. باالنوبه خیلی مساعد میباشد.اگرعمق خاک یاعین شرایط بیش ازیک ونیم متر بوده وعاری از املای نمک های مضره باشد درجمله خاکهای درجه اعلی محسوب گردیده دارای قدرت تولیدی عالی میباشد.ازغرس نهال درخاک های ریگی اولاً اجتناب ورزیده شود، هرگاه درعمق کمتر ازیک ونیم قرار گیرند باید توسط مواد عضوی ( هیومش ) از بالا تغذیه گردند .خاک های رستی که سخت گل اند، باتطبیق کود بیشتر green manure قابل اصلاح میباشند.هرگاه درخاک رستی سطح آب وبلند باشد توسط راهکشی آب دفع ومساعد به زراعت میگردند.
4- تعین انواع: هرگاه انواع به مقصد تجارتی به کار برده میشوند وشرایط القاح Lization Fert واحتیاج جنسی آنها درنظر گرفته شود چند نوع محدود که دارای اوصاف وخصوصیات عالی باشند ودرمارکیت های داخلی وخارجی مورد احتیاج قرار می گیرند انتخاب گردند. دربلند بردن سطح تولید میوه خشک بودن هوا درموقع گل وفعالیت زنبورعسل که پانزده فیصد درحاصل می افزاید روی باندی دارد. اما سعی گردد تا درموقع ادویه پاشی زنبور های بجای دروتر به فاصله 5 تا 6 کیلو متری قرار داده شوند.(3)
5- تعین فاصله بین درختان:درباغان موجوده قراریکه مشاهده گردیده درختان خیلی نزدیک هم قرار داده شده به یک خط مستقیم مرتب غرس نگردیده اند. تحت چنین شرایط هدف ازحصول وبه دست آوردن محصول کافی وفراوان میباشد.چنین درختان تا زمانیکه پوره رشد نکرده اند بار کافی خواهد گرفت اما درسال های مابعد شاخ به شاخ شده مانع دخول آفتاب وسیب تکثر امراض وحشرات میگردد. که بالاخره درختان کم عمر وکم حاصل مانده درسال های مابعد میوه های آن کوچک بی رنگ وبی مزه میباشند حالانکه فاصله بین درختان نظر به منطقه نوع میوه تعین میشود.